नेपालको संविधान, ०७२ ले संघीय व्यवस्थापिकालाई दुई तहमा बाँडेको छ । प्रतिनिधि सभा र राष्ट्रिय सभासहितको एक संघीय व्यवस्थापिका हुने र यसलाई संघीय संसद भनिनेछ भनेर संविधानको धारा ८३ मा लेखिएको छ । समग्र नेपाललाई १६५ क्षेत्रमा विभाजन गरी पहिलो हुने निर्वाचित हुने निर्वाचन प्रणालीबमोजिम १६५ जना र समग्र नेपाललाई एक निर्वाचन क्षेत्र मानी समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीबमोजिम निर्वाचित हुने (समानुपातिक) सदस...
युवराज खतिवडाले अर्थमन्त्री पदबाट राजीनामा दिएका छन् । तर प्रधानमन्त्री केपी ओलीले उनलाई मन्त्रालयका क्षमता अभिवृद्धिका क्रियाकलापमा संलग्न गराइराख्ने जनाएका छन् । यसबाट के अनुमान गर्न सकिन्छ भने प्रधानमन्त्री अझै पनि उनीमार्फत देशको अर्थतन्त्र चलाउन चाहन्छन् । पद प्राप्तीलाई सफलताको सूचक मान्ने हो भने खतिवडा आमनागरिकका सन्तानमध्ये थोरै मात्र सफल व्यक्तिमा पर्छन् । गभर्नर, योजना आयोगको उपाध्यक...
रोल्पा–ऊर्जा, जलस्रोेत तथा सिँचाइमन्त्री वर्षमान पुनले नेपाल विद्युत् प्राधिकरणमा कार्यकारी निर्देशकको नियुक्ति कसलाई गर्ने भन्ने विषयको अझै टुङ्गो नलागेको जानकारी गराएका छन् । प्रेस संगठन जिल्ला शाखाले बुधबार लिवाङमा आयोजना गरेको पत्रकार भेटघाट कार्यक्रममा उनले यस्तो जानकारी गराएका हुन् । उनले कुलमान घिसिङको विषयमा कोही सकारात्मक र कोही नकारात्मक रहेकोले पनि कसलाई नियुक्ति गर्ने भन्ने व...
जब यस पृथ्वी वा ब्रह्माण्डको उत्पत्ति भयो साथसाथै यस पृथ्वीमा विभिन्न किसिम–किसिमका जलचर स्थलचर प्राणीहरूको उत्पत्ति र विकासका साथै मानवको उत्पत्ति भयो । जसलाई अंग्रेजीमा मेल अन्ड फिमे(इ)लको नामले चिनिन्छ । प्राकृतिक रूपमा नै छुट्टयाइएको मेल र फिमे(इ)ललाई पनि एक बर्गमा विभाजन गरिएको पाइन्छ । प्राकृतिक रूपमा नै छुट्टयाएर लिंगलाई विभिन्न संज्ञा दिएर यसलार्र्ई पृथक–पृथक नामकरण गरिएको छ । अंग्र...
पृष्ठभूमि संविधानमा मौलिक हकको व्यवस्था गर्नुको मुख्य उद्देश्य नागरिकको आधारभूत मौलिक हक अधिकारहरु संविधानद्वारा सुनिश्चित गर्नु हो । कुनै पनि व्यक्तिको मर्यादित र सम्मानित जीवन बिताउनका लागि नभई नहुने अधिकारलाई मौलिकहकको रुपमा प्रत्याभूत गर्नु भनेको संविधानको विकासक्रमको दृष्टिकोणले यो सारै सारभूत र अर्थपूर्ण विकासका रुपमा मानेका छन् । हाल नेपालले विद्यमान संविधानसहित ७ वटा संविधान निर्माण...
‘अघि भर्खरै चोकबाट पुलिसले कोरोना समातेर लग्यो । मलाई छिटो छिटो टमाटर, स्कुस र दुईवटा अन्डा दिनु त,’ ७ भदौको झम्के साँझमा कार्यालयबाट फर्कँदै थिएँ । किराना पसलमा तरकारी किन्दै गरेकी महिलाको आवाजले झस्किएँ । उनको बुझाइ र प्रस्तुतिको शैलीले दिक्क बनायो । ‘कोरोना लाग्नु भनेको अपराध हो र प्रहरीले समातेर लैजानुपर्ने ?’ मेरो मनमस्तिष्कमा प्रश्नहरूले तँछाडमछाड गरे । हिजोआज यस्ता कैयौँ प्रश्नले घेरिएकी ...
भारतखण्ड उपमहाद्वीपहरुमा आर्यहरुको सृष्टिको प्रारम्भदेखि नै अविच्छिन्न रुपमा रहँदै आएको पाइन्छ । यस विषयलाई प्रमाणित गर्न आर्यहरुको विशाल वाङ्मय नै पर्याप्त छ । विशिष्ट अन्वेषकहरुले आर्यहरुको प्राचिन वैदिक वाङ्मयलाई विश्वको सबैभन्दा पुरानो वाङ्मय मानेका छन् । वेद, स्मृति, पुराण, इतिहास आदि वाङ्मयमा कहीँ पनि आर्यहरु बाहिरबाट आएको संकेतहरु पाइँदैन । बरु यिनै हिमाल, पहाडका कन्दराहरुमा र यहाँका नदीह...
पृष्ठभूमि प्रजनन् स्वास्थ्य अधिकार भन्नाले प्रजनन् स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित रुग्णताबाट मुक्त हुने अवस्था मात्र नभई महिलाको शारीरिक, मानसिक तथा सामाजिक स्वास्थ्यको अवस्था पनि हो । यसले प्रजनन् पद्धति, प्रक्रिया, क्षमता तथा प्रजनन् स्वास्थ्यसम्बन्धी स्वतन्त्र निर्णय गर्न पाउने अधिकारका साथै संक्रमण रोगहरूबाट बच्ने अधिकारसमेतलाई जनाउँछ । प्रजनन् स्वास्थ्य अधिकार मानवअधिकार सम्बन्धी विभिन्न अन्तर...
मानव जातिको विकास क्रमलाई हेर्ने हो भने हिन्दू धर्मअनुसार पृथ्वीको उत्पत्तिसँगै सृष्टिकर्ता ब्रह्माको समयमा पुग्नु पर्ने हुन्छ । तर हामीले मानव सभ्यतालाई प्रथामिकता दिने हो भने नेपाली तथा भारतीय सिन्धुघाँटी नदी सभ्यता विश्वको प्राचीन सभ्यतामध्येको एक प्रमुख सभ्यता मानिन्छ । यो हडप्पा सभ्यता र सिन्धु–सरस्वती सभ्यताका नामले पनि चिन्ने गरेको पाइन्छ, हिन्दू धर्म अँगालेकाहरुको विभिन्न थर र जात रहेको ...
डिसेम्बर १८, २०१२ को कुरा हो । होटल अन्नपूर्णको ठूलो हल । सबै दलका उच्च तहका नेता, उद्योगी, व्यवसायी, समाजसेवी, निजामती, सेना, प्रहरीसहित देशका प्रायः सबै क्षेत्रको उच्च नेतृत्वमा रहेकाहरूले हल खचाखच छ । मञ्चमा रहेको ङ्खलेक्समा वक्ताको तस्बिरसँगै लेखिएको छ, ‘पोलिटिक्स इन साउथ एसिया ।’ दुईदशक लामो पत्रकारिता अभ्यासका क्रममा मैले त्यो बाहेक कुनै प्रवचनमा त्यस तहका मानिस एकै ठाउँमा भेला...
