मन भण्डारी
नेपालगञ्ज/नेपालगन्जको आदर्शनगरमा रहेको नेपाल औद्योगिक विकास निगमको मध्यपश्चिमाञ्चल क्षेत्रिय कार्यालय बिगत १४ बर्षदेखि बन्द अवस्थामा छ ।
तत्कालिन समयमा विकास बैंकहरु नभएको अवस्थामा बैंकको बिकल्पको रुपमा कार्य गर्ने गरि २०१६ सालदेखि संचालनमा रहेको नेपाल औद्योगिक विकास निगमको नेपालगन्ज स्थित कार्यालय २०६० सालदेखि बन्द भएको हो । अहिलेको जस्तो प्रसस्तै मात्रामा बैंकहरु नभएको र उद्योग धन्दा तथा ब्यवसाय संचालन गर्न खोज्नेहरुका लागि ऋण लगानी गरिदिने कुनै निकाय नभएको अवस्थामा उद्योगीहरुका लागि बैंकको रुपमा कार्य गर्न देशका पाँच वटै विकास क्षेत्रमा नेपाल सरकारको स्वामित्वमा रहने गरि औद्योगिक विकास निगमका कार्यालयहरु संचालनमा आएका थिए ।
२०१६ सालदेखि नेपालगन्जमा कार्यालय संचालन गरि कार्य थालनि गरेको नेपाल औद्योगिक विकास निगमको मध्यपश्चिमाञ्चल क्षेत्रिय कार्यालय सुरुमा रानितलाउमा घर भाडामा लिएर संचालन भएको थियो । २०१६ साल देखि २०४५ साल सम्म भाडामै कार्यालय संचालन गरेको सो निगमको कार्यालय २०४५ सालमा नेपालगन्ज वडा नं. १० आदर्श नगर आफ्नै भवनमा सरेको थियो ।
नेपाल सरकारका पूर्ब उद्योग मन्त्रि बालाराम घर्तीमगरले १५ वटा कोठा भएको कार्यालय भवन २०४५ साल असोजमा उद्घाटन गरे पछि कार्यालय आफ्नै भवनमा सरेको थियो । करिब १० कठ्ठा क्षेत्रफलमा दुईवटा भवनमा गरि १५ वटा कोठा, प्रसस्तै मात्रमा फर्निचरहरु, कम्युटर, मोटरसाइकल लगाएतका थुप्रै सम्पत्ति भएको सो कार्यालयमा सदाका लागि ताला लागेको छ ।
अहिले त्यहाँ न त कर्मचारी छन्, न त कुनै कारोबार हुन्छ, छ त मात्र भवन । बिभिन्न ब्यवसाय तथा उद्योग संचालन गर्नेहरुका लागि धितोमा ऋण लगानि गर्दै आएको सो कार्यालयमा २०६० सालमा तत्कालिन बिद्रोही नेकपा माओबादिले बम हानेपछि बन्द भएको थियो । माओबादिले कार्यालयमा बम हाने पछि सुरक्षाको कारण देखाउँदै कारोबार नै बन्द भएको सो कार्यालयमा काम गर्दै आएका कार्यालय सहयोगि उद्धव फुयाँलले बताए । असुरक्षाको कारण बन्द भएको सो कार्यालय नेपालमा शान्ति आइसक्दा पनि संचालनमा नआई सदाका लागि बन्द भएकोछ ।
मध्यपश्चिमाञ्चल क्षेत्रिय कार्यालय सदाका लागि बन्द भएपनि अरु क्षेत्रका कार्यालय भने हाल सम्म पनि संचालनमा छन् । १७,१८ जना कर्मचारी कार्यरत रहेको सो कार्यालयमा २०६० पछि एक जना कर्मचारी र दुई जना गेटपाले मात्रै रहेको बताईन्छ । माओबादीले बम हानेपछि सबै कागजात र फाइलहरु केन्द्रीय कार्यालयमा पठाइ कारोबार नै बन्द गरिएको कार्यालयका कर्मचारी उद्धव फुयाँलले बताए । २०६० सालमा माओबादिले कार्यालयमा बम हानेपछि सबै कर्मचारीहरु अरु क्षेत्रको कार्यालयमा गएको र २०६८ सालदेखि गत फागुन मसान्त सम्म आफु एक्लैले कार्यालय कुर्दै आएको उनको भनाई थियो । कुनै कामकाज नभएपनि बिहान १० देखि बेलुकि ५ बजे सम्म कार्यालय कुर्दै आएका उद्धवले चैत्र १ गतेदखि स्वेच्छिक अवकास लिएपछि कार्यालय कर्मचारी बिहिन भएकोछ ।
औद्योगिक प्रबद्र्धन र ब्यवसाय सुधारमा सहयोग गर्ने काम गर्दै आएको सो कार्यालयका सबै कोठामा २०६० सालदेखि ताला लागेकोछ । यति धेरै सम्पति भएको सो कार्यालयलयलाई न त पुर्नसंचालन गर्नका लागि कुनै निकायबाट प्रयास भयो न त अरु कुनै प्रयोजनका लागि सो भवनको सदुपयोग भयो । नेपाल औद्योगिक विकास निगमको धनगढी कार्यालय हेर्दै आएका शुधिर केशर लुर्इंटेलका अनुसार सबै औद्योगिक विकास निगमका कार्यालयहरुलाई राष्ट्रिय बाणिज्य बैंकमा गाभ्ने निर्णय नेपाल सरकारले गरेकोछ । नेपाल औद्योगिक बिकास निगमलाई राष्ट्रिय बाणिज्य बैंकमा गाभ्ने निर्णय भएकोछ अब छिट्टै एकिकृत कारोबार हुन्छ— नेपाल औद्योगिक विकास निगमको कार्यालय धनगढिका प्रमुख शुधिर केशर लुइटेल भने — अरु क्षेत्रको कार्यालयहरुमा नियमित रुपमा कारोबार हुंदै आएपनि नेपालगन्जको कार्यालयमा कुनै कारोबार छैन सामानहरुको रेखदेखका लागि गेटपालेको ब्यवस्था गरिएकोछ, अब भवन राष्ट्रिय बाणिज्य बैंकको निगरानिमा रहन्छ ।
यति ठुलो क्षेत्रफलमा भवन निर्माण गरि सक्रिय रुपमा कारोबार गर्दै आएको औद्योगिक प्रतिष्ठान एकाएक बन्द हुंदा कार्यालयलाई संचालन गर्नका लागि कसैको ध्यान जान नसक्दा कार्यालय भित्र भएका सामान समेत जिर्ण अवस्थामा छन् । सरकारको स्वामित्वमा रहेको त्यो जग्गा र भवनको संरक्षण गरि प्रयोगमा ल्याउन सम्बन्धित निकायको ध्यान जरुरीछ ।