नमस्कार शाह
नेपालगञ्ज/जहाँ समाजका सबै सदस्यको हितका पक्षमा काम गरिन्छ त्यहाँ सामाजिक सद्भाव हुन्छ । एकअर्कासँगको आबद्धताले विश्वास प्रवद्र्धन गरिदिन्छ । समाजमा एकता, भातृत्व र मित्रता कायम गर्नका लागि बिभिन्न प्रयासहरु भईरहेका हुन्छन् । कति प्रयासहरु संस्थागत र सरकारी तवरबाट हुन्छन् भने कतिपय प्रयासहरु व्यक्तिगत तवरबाट पनि हुन्छन् । प्रसंग समाजमा सहभाव अभिबृद्धिका लागि व्यक्तिगत तवरबाट नेपालगञ्जको मुक्तिपुर राधाकृष्ण टोलमा निर्माण भएको सामाजिक सद्भाव घरको हो ।
गैसस अगुवा कृष्णजँग शाहले आफ्नै घर भित्र सामाजिक सद्भाव घर निर्माण गरेका छन् । गैर सरकारी सँस्था गेरुवा ग्रामिण जागरण सँघ बर्दियाका संस्थापक शाहले केही बर्ष अघि बर्दिया जिल्लामा सामाजिक सद्भाव सम्बन्धि कार्यक्रम सञ्चालन गरेका थिए । कार्यक्रम सञ्चालन गर्दा आफुमा भएको सद्भाव बारेको आफ्नो बुझाई र अहोभावका कारण सामाजिक सद्भाव घर निर्माण गरेका उनले बताए ।
स्थायी घर बर्दिया भएका शाहले नेपालगञ्ज बसाई सरि नेपालगञ्जको मुक्तिपुरमा घर बनाए । घरको बाहिर दुई कोठे बाथ रुम बनाए । बाथ रुम माथिको ठाउँ खाली थियो । सोही ठाउँमा १ कोठे बैठक कक्ष बनाई सद्भाव घर बनाउने निधो गरे र त्यहि बमोजिम बनाए ।
उनका अनुसार २०७२ फाल्गुण २५ गते उक्त घर निर्माण गरिएको हो । आफ्नै परिकल्पना र डिजाईनमा घर निर्माण गर्दा अनुहर सेठले ग्रिल, राम कुमार थारुले पलस्टर, ईटा, डोरका थारुले ज्यामी, श्याम चिडिमारले घर रङ्गरोङ्गन, रतिराम चौधरीले बिद्युत, महेश गोडियाले पलम्बर, शकिल अहमदले काठ, बलिराम चौधरीले घर छुवाउने, राजु जसगढले कपडा, राज कुमार बर्माले टिन लगाउने, मुकेश जसगढले टायलको काम गरेका थिए । आफ्नो परिकल्पना भएता पनि सबैको सहयोगमा उक्त घर निर्माण भएकाले सबैको नाम र योगदान उल्लेख गरेर सद्भाव घर भित्र राखिएको शाहले बताए ।
सामाजिक सद्भाव कुनै अमुर्त कुरा होईन, स—सानो कुराले पनि सद्भाव अभिबृद्धि हुन्छ, मैले कुनै ठूलो काम गरेको होईन—शाह भन्छन्—आफ्नो अभिरुचि अनुसार सानो प्रयास गरेको हुँ । सद्भाव आफैमा पवित्र शव्द हो, यो शव्द सुनेरै धेरै व्यक्तिहरु सकारात्मक हुन्छन् । उक्त घर भित्र प्रबेश गर्दा पनि धेरैको मन आनन्दित हुन्छ । घर भित्र रहेको आकर्षक बगैंचा, बिभिन्न जात, जातिका फलफुल, बिभिन्न जातका कुखुराहरुले मिनि जु र पार्कको झल्को दिन्छ ।
१० देखि १५ जना अट्ने क्षमता भएको सद्भाव घरमा नियमित भेटघाट गर्ने गरिएकोछ । शाहका अनुसार, हरेक शुक्रवार बिभिन्न क्षेत्रका व्यक्तिहरुलाई आमन्त्रण गरि भलाकुसारी गर्ने गरिएको छ ।
हरेक व्यक्ति आ-आफ्नो काममा व्यस्त छन्, कसैलाई फुर्सद छैन-शाहले भने- नियमित भेटघाट गर्ने, कुराकानी गर्ने, आफ्ना कुराहरु आदान-प्रदान गर्ने कुनै थलो पनि नभएको अवस्थामा मैले यो अवधारणा ल्याएको हुँ ।
बिभिन्न क्षेत्रका व्यक्तिहरुको उपस्थितीमा हुने भलाकुसारीको सबै खर्च उनले आफै व्यहोर्दै आएकाछन् । बैशाख ५ गते मात्र शाहले उक्त घरमा एक अस्पताललाई करोडौंको सम्पत्ति दान गर्ने महापुरुष श्रीजँग शाहलाई आमन्त्रण गरेका थिए । जसमा बिभिन्न क्षेत्रका व्यक्तित्वहरुले सहभागिता जनाएका थिए ।
पुख्र्याैलि घर जाजरकोट भएका शाहले सद्भाव घरको भित्तामा जाजरकोटका बिभिन्न पर्यटकिय स्थान तथा ऐतिहाँसिक व्यक्तित्वका तस्विरहरु राखेका छन् भने मनोरञ्जन र सूचनाका लागि साउण्ड सिस्टम पनि जडान गरेका छन् । त्यस्तै भित्ताका वरिपरि बिभिन्न र्याकहरुको व्यवस्था गरिएको छ, जहाँ बिभिन्न किसिमका फलफुल र खाने बस्तुहरु राख्ने गरिएको छ । जहाँ धेरै व्यक्तिहरु खुलेर प्रस्तुत हुन्छन् ।
व्यक्तिगत तवरबाट उक्त घर निर्माण भएता पनि अहिले सो घर सार्वजनिक जस्तै भएकोछ । जहाँ बिभिन्न क्षेत्रका व्यक्तिहरु अहिले उक्त घर हेर्न पुग्ने गरेका छन् । केही महिना अघि मात्र युएनडिपिको सामाजिक सद्भाव तथा लोकतान्त्र्रिक सहभागिता कार्यक्रमका परियोजना संयोजक शतिष पाण्डे उक्त घर अवलोकनका लागि पूगेका थिए । उक्त घरबाट प्रभावित भएका पाण्डेले उक्त प्रयासलाई व्यक्तिगत तवरबाट भएको सर्बाेत्कृष्ट पहलको संज्ञा दिए ।
नेपालगञ्ज उपमहानगरपालिकाकि उप—प्रमुख उमा थापा मगरले उक्त घरको अवलोकन पछि आफ्नो घरमा सोही प्रकारको घर बनाउने सोच बिकास भएको बताईन् । उक्त घरमा गईसकेपछि फरक खालको सकारात्मक अनुभुति भएको बताउँदै उनले भनिन्— यस्तो प्रयासले समाजलाई एकताको शुत्रमा बाँध्ने काम गर्छ ।
उक्त घरमा राष्ट्रिय सूचना आयोगका प्रमुख सूचना आयुक्त कृष्णहरि बास्कोटा लगाएतका बिशिष्ठ व्यक्तित्वहरु पूगिसकेका छन् ।
आफ्नो सानो प्रयासलाई सबैले रुचाईदिएकोमा शाह खुसी छन् भन्छन्—बास्तवमा सबैसँग नियमित भेटघाट र अन्र्तक्रिया भयोे भने धेरै कुरा राम्रो हुन्छ । शाहकी अर्धाङ्गिनी बाँकेकी महिला बिकास अधिकृत शोभा शाह घेटघाट, सम्बन्ध बिस्तारका लागि व्यक्तिगत अभिरुचिका कारण घर निर्माण गरिएको बताउँछिन् ।
शाहले उक्त घर भित्र सद्भाव घर मात्र बनाएका छैनन् चरा (पन्छि) संरक्षण केन्द्र समेत निर्माण गरेका छन् । जहाँ बिभिन्न जातीका लोपन्मुख चराहरु संरक्षण गरेर राखिएकोछ । यसैगरी शाहले घर भित्र आफ्नो पुख्ख्र्याैली, बंशावलि लगाएतका ईतिहास समेत संकलन गरि राखेका छन् ।
यसरी व्यक्तिगत रुपमा भएको यस्तो पहलबाट समाजमा नकारात्मक सोचको अन्त्य हुँदै सकारात्मक सोचको बिकास हुने बिश्वास गर्न सकिन्छ भने समाजलाई बिभाजित गर्ने बिभिन्न प्रयासहरु यस्ता प्रयासबाट बिस्थापित हुने आशा गर्न सकिन्छ ।
