काठमाडौं– तत्कालीन नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) हुँदै सुरु भएको आन्तरिक शक्ति संघर्ष नेकपा एमाले ब्यूँतिदा पनि कायम छ । नेकपा हुँदा रक्षात्मक अवस्थामा पुगेको अध्यक्ष केपी ओली एमाले ब्यूँतिएपछि बलियो अवस्थामा पुगे भने वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल पक्ष रक्षात्मक अवस्थामा आइपुग्यो । तर, नेपाल पक्षले पनि कर्णाली प्रदेशबाट सुरु गरेको फ्लोर क्रस प्रतिनिधिसभासम्म आइपुग्दा अध्यक्ष ओलीलाई सत्ताबाट बहिर्गमनको बाटो देखाउन भने सफल भयो ।
नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवालाई प्रधानमन्त्री बनाउन सर्वोच्च अदालतसम्म पुगेको नेपाल पक्षले संसदमा विश्वासको मतसमेत दिएपछि एमाले विभाजन निश्चित भएको अनुमान गरिएको थियो । अध्यक्ष ओलीले सत्ताबाट बाहिरिएपछि नेपाल समूहमाथि कारबाहीको डण्डा बर्साउने अनुमानविपरीत उनी संयुक्त कार्यदलले तयार पारेको १० बुँदे सहमति मान्ने अवस्थामा पुगे । तर, नेता नेपालले भने उक्त सहमतिलाई स्वीकार गरेनन् र पार्टी विभाजन कै पक्षमा देखिएको थियो । यस्तैमा गत बिहीबार र शुक्रबार नेपाल समूहको केन्द्रीय कमिटी बैठक बस्यो । संस्थापन पक्षको विरोधकाबीच बसेको बैठकले नयाँ दल दर्ताको निर्णय गर्ने अनुमानविपरीत पार्टी एकताको पक्षमा निर्णय ग¥यो । यसले एमाले बृत्तमा पार्टीको विवाद समाधान हुने आसाको किरण सञ्चार ग¥यो ।
नेपाल पक्षले पार्टी एकताको पक्षमा उभिने निर्णय गरे पनि उक्त समूहले संस्थापन पक्षसँग विभिन्न थप माग अघि सारेको छ । मूलतः नेपाल पक्षले सुरुमा उठाउँदै आएको सांगठानिक संरचनालाई २ जेठ ०७५ अघिको अवस्थामा पु¥याउनुपर्ने माग १० बुँदे सहमतिमा सम्बोधन भइसकेको छ । त्यस परिस्थितिमा नेपाल पक्षले सम्मानजनक एकता र पार्टीको संगठित सदस्यता विस्तार तथा संगठन निर्माणको काम रोक्नुपर्ने सर्त अघि सारेको छ ।
उक्त सर्त ओली पक्षले सजिलै स्वीकार नगर्ने देखिएको छ । पार्टी चलायमान बनाउन पार्टीको नियमित काम रोक्न नसक्ने जनाउँदै संस्थापन पक्षले संगठन र पार्टी सदस्यता नरोक्ने स्पष्ट अडान राखेको छ । उसले पार्टीमा निहुँ खोजेर बस्नेहरूको मागअनुसार पार्टीको नियमित काम रोक्न नसक्ने भनेकाले नेपाल पक्षको मागमा संस्थापन पक्ष लचिलो नहुने देखिएको हो । संस्थापन पक्षका नेता तथा प्रवक्ता प्रदीप ज्ञवालीले नेपाल पक्षको फेरिँदै गएको सबै सर्त मान्न नसकिने प्रतिक्रिया दिइसकेका छन् ।
यता नेता नेपाल पक्ष पनि संस्थापन पक्ष लचिलो नभएमा आफू पनि लचिलो नहुने देखिएको छ । नेता नेपालले शनिबार आयोजित एक कार्यक्रममा आफू पार्टी एकताको पक्षमा रहेको प्रष्ट पार्दै एकताका लागि अध्यक्ष ओलीलाई अन्तिम मौका रहेको बताएका छन् । साथै एकता हुन्छ कि हुन्न भन्ने ओली पक्षको आइतबार बैठकबाट प्रष्ट हुने बताए ।
दोलखा काठमाडौं सम्पर्क मञ्चको भर्चुअल बैठकलाई भर्चुअल सम्बोधन गर्दै नेता नेपालले आफूहरू सम्मानजनक एकताकै पक्षमा रहेको बताएका छन् । एमालेलाई एकतावद्ध गर्न अध्यक्ष ओलीलाई अन्तिम मौका दिएको भन्दै उनले अघि भने, ‘उहाँले २४ गतेको कथित बैठक रोक्नुहुन्छ कि रोक्नु हुन्न ? पार्टी सदस्यता वितरणलाई रोक्नु हुन्छ कि रोक्नुहुन्न ? वडा तहसम्म अधिवेशन गर्ने काम रोक्नु हुन्छ कि रोक्न हुन्न ? गाली गलौजको गोलाबारुद बन्द हुन्छ कि हुँदैन ? त्यसबाट उहाँ के चाहनुहुन्छ भन्ने प्रष्ट हुन्छ ।’
संकेत भने राम्रो नरहेको र ओली सुध्रिएला भन्ने आफूलाई नलागेको समेत उनले सुनाए । ‘सुध्रिहाले भने मैले आग्रह पालेको रहेछु कि क्या हो भनेर ठान्ने छु,’ नेता नेपालले भनेका छन्, ‘यदि सुुध्रिएनन भने हामीले के गर्ने ? त्यहाँ गएर फस्ने, चिच्याउने, कराउने, टाउकोमा हात राखेर बस्ने ? त्यो मञ्जुर छैन ।’ उनले ओली सुध्रिएनन्, तर तर समस्या पनि बनेनन् भने पार्टी एकता हुनसक्ने उनले बताए । यसो गर्न विवादित विषयहरू थाती राख्ने र पार्टीको माइन्युटमा दुई नेताको हस्ताक्षर चलाउने व्यवस्था गर्नुपर्ने नेता नेपालको अडान छ । ओली, एमालेको अध्यक्ष भएको ७ वर्ष पुगिसकेको, प्रधानमन्त्री पनि भइसकेकाले विदा गर्न पाए राम्रो हुने उनको भनाइ छ । त्यसमा सहमति नभए छिटो महाधिवेशन गर्ने र त्यसअघि दुई नेताको हस्ताक्षर गर्ने प्रबन्ध गर्नुपर्ने बताए । उनले अघि भने, ‘दुई नेताको हस्ताक्षर हुने र समान हैसियतको दुबै व्यक्ति एउटै पदमा रहने अवस्था भएन भने केपी ओलीले कसैले टेर्ने छैनन् ।’
माइन्युटहरूमा दुई नेताको हस्ताक्षर चल्नुपर्ने अडान पुष्टि गर्ने क्रममा उनले भने, ‘ओलीले २३ जना थपिसके । भोलि बहुमतका आधारमा निर्णय गर्न थाले भने हामीले के गर्ने ? टाउकोमा हात राखेर बस्छौं ? रोएर हिँड्छौँ ?’
वरिष्ठ नेता नेपालले ओली ओलीमा भएको व्यक्तिवाद र दक्षिणपन्थी विचलन नै अहिलेको समस्या भएको बताएका छन् । अहिलेसम्म आफूहरू सम्माजनक एकताकै पक्षमा रहेको, तर अनन्तकालसम्म वार्तामा बसेर नहुने उनले बताए । श्रीमान् र श्रीमतीबीच विवादमा त डिभोर्स हुने भन्दै नेता नेपालले भने, ‘यदि केपी ओलीले भित्तामा पु¥याउन खोज्छन् भने हामी अर्को विकल्पका निम्ति तयार हुुनुपर्छ ।’ यद्यपि नयाँ पार्टी बनाउन हतार गर्न पनि जरुरी नभएको बताए । अब प्रदेशको संरचना बनाए केन्द्रीय कमिटीको घोषणा मात्र बाँकी रहने नेता नेपालले बताए ।