काठमाडौं– कोभिड–१९ को संक्रमण घटेसँगै स्थानीय तहहरूले विद्यालय खोल्न थालेका छन् । काठमाडौं उपत्यकामा १ असोजदेखि जिल्ला कोभिड–१९ व्यवस्थापन केन्द्र (डिसिसिएमसी)को अनुमति लिएर विद्यालय खोल्न सक्ने स्थानीय प्रशासनले निर्णय गरेपछि विभिन्न स्थानीय निकायले भौतिक उपस्थितिमै पठनपाठन सुरु गरेका हुन् । यद्यपि आफ्ना नानीलाई विद्यालय पठाउने कि नपठाउने भन्ने विषयमा भने अभिभावकहरूमा अन्योल देखिएको छ । अभिभावकहरूले विद्यालय खोल्नका लागि हतार गर्न नहुने मत राखिरहेका छन् ।
केही स्थानीय निकायले जिल्ला प्रशासन कार्यालयले त्यस्तो निर्णय गर्नुपूर्व नै भौतिक उपस्थितिमा विद्यालय खुलाएका थिए । काठमाडौंको गोकर्णेश्वर नगरपालिकाले प्रशासनको निर्णयपूर्व नै विद्यालय सञ्चालनको अनुमति दिएको थियो । प्रशासनले गोकर्णेश्वरलाई स्पष्टीकरणसमेत सोधेको थियो । तर, विद्यालय खोल्नुपर्ने दबाबमा परेको प्रशासनले तत्कालै अन्य स्थानीय तहले पनि विद्यालय सञ्चालनको अनुमति दिनसक्ने निर्णय गर्यो ।
यसैक्रममा बूढानीलकण्ठ नगरपालिकामा आइतबारदेखि भौतिकरूपमा विद्यालय खुलेका छन् । नगरपालिकाको शिक्षा तथा खेलकुद महाशाखाको निर्णयानुसार नगरपालिकाका विद्यालय भौतिकरूपमा नै सञ्चालन भएका हुन् । कोभिड–१९ संक्रमणका कारण लामो समयदेखि बन्द रहेका विद्यालयलाई भौतिक दूरीलगायतका सम्पूर्ण स्वास्थ्य मापदण्ड र सुरक्षा विधि अपनाउँदै कक्षा सञ्चालन गर्न नगरपालिकाले अनुरोध गरेको थियो ।
विद्यालयमा कुनै विद्यार्थी, शिक्षक तथा कर्मचारीमा कोभिडको लक्षण देखिएमा नगरपालिकाले एन्टिजेन परीक्षणका लागि आवश्यक कीटसमेत निःशुल्क उपलब्ध गराउने जानकारी दिएको छ । सरकारले तोकेको मापदण्डभित्र रहेर विद्यालय सञ्चालन भए/नभएको वडाबाट अनुगमन गरिनेसमेत नगरपालिकाले जनाएको छ ।
स्थानीय प्रशासनको निर्णयसँगै अन्य स्थानीय तहमा पनि १ असोजदेखि विद्यालय सञ्चालनको तयारी गरिएको छ । त्यसका लागि भदौ मसान्तभित्र विद्यालयहरूले स्थानीयलाई र स्थानीय तहले कोरोना संक्रमणको अवस्था, विद्यालय सञ्चालनका विधिसम्बन्धी विवरण डिसिसिएमसीमा पेस गर्नुपर्ने भनिएको छ । मुख्य सहरी क्षेत्रमा भएका स्थानीय तहहरू कसरी विद्यालय सञ्चालन गर्ने भनेर विद्यालय, अभिभावकलगायत सरोकारवाला निकायसँग छलफल गरिरहेका जनाएका छन् ।
स्थानीय प्रशासनको निर्णयले अभिभावक तथा विद्यार्थी भने अन्योलमा देखिएका छन् । दशैं नजिकै आइरहेको र अधिकांश विद्यार्थीहरू गृहजिल्लामा भएकाले दशैंपछि मात्र विद्यालय खोल्न अभिभावकहरूले अनुरोध गरेको ललितपुर महानगरपालिका शिक्षा शाखाका प्रमुख महेन्द्र क्षेत्रीले बताए । उनले भने, ‘विद्यालयहरूले भौतिक दूरी कायम राखेर खोल्न पाउँ भनिरहेका छन्, तर गृहजिल्लामा भएका विद्यार्थी र उनीहरूको अभिभावक भने दशैंपछि खोल्न अनुरोध गरिरहेका छन् ।’
नेपाल अभिभावक महासंघले पनि उपत्यकाका विद्यालय खोल्न नहुने बताएको छ । महासंघका अध्यक्ष सुप्रभात भण्डारीले उपत्यकाका काठमाडौं, भक्तपुर, ललितपुरका विद्यालय घना सहरी क्षेत्र भएको र अधिकांश विद्यालयमा विद्यार्थी संख्या पनि बढी भएकाले खोल्न हतार नगरौँ भन्ने आफूहरूको राय रहेको बताए । अधिकांश अभिभावक बालबालिका विद्यालय पठाउन ढुक्क नभएकाले दशैंसम्म हेर्नुपर्ने भन्दै अभिभावक महासंघले दशैंपछि माथिल्लो कक्षामा भौतिक दूरी कायम गर्दै स्वास्थ्य सुरक्षाको मापदण्ड पालना गरेर खोल्न सकिने बताएको छ ।
केही अभिभावकले निजी विद्यालय सञ्चालकहरूले दबाब दिएर विद्यालय सञ्चालनको निर्णय गर्न प्रशासनलाई बाध्य पारेको आशंकासमेत गर्दछन् । विद्यालय सञ्चालकहरूले दशैंअघि शुल्क उठाउनका निमित्त विद्यालय खोल्ने निर्णय गर्न स्थानीय प्रशासन र स्थानीय तहलाई दबाब दिएको अभिभावकहरूको आशंका छ । अनलाइन कक्षा लिइरहँदा कतिपय अभिभावकले शुल्क नतिर्ने र विद्यालयले अतिरिक्त शुल्क असुल्न नपाउने भएकाले दशैंअघि नै विद्यालय खुलाउने विषयमा जोड दिइरहेको आरोप छ ।
यता निजी तथा आवासीय विद्यालय अर्गनाइजेसन प्याव्सनले भने उक्त आरोपमा सत्यता नभएको दाबी गरेको छ । अभिभावकहरूकै आग्रहमा कोरोना संक्रमणको जोखिम कम भएकाले विद्यालय खुलाउने विषयमा छलफल थालिएको प्याव्सनको दाबी छ ।