काठमाडौं– लेखक तथा खोजकर्ता जीवन आले मगरले लेखेको शोधग्रन्थ नेपालका ‘प्रथम जनविद्रोही ‘सहिद लखन थापा मगर’ नामक पुस्तक विमोचन गरिएको छ । काठमाडौंको प्रज्ञा भवनमा शनिबार आयोजित एक समारोहमा उक्त पुस्तक विमोचन गरिएको हो ।
सहिद लखन गाउँपालिका गोरखाले प्रकाशन गरेको उक्त शोधग्रन्थसंस्कृति, पर्यटन, तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री प्रेमवहादुर आलेले विमोचन गरेका हुन् ।
उक्त पुस्तक विमोचन गर्दै मन्त्री आलेले राणा शासनको विरुद्धमा जनस्तरबाट राजनीतिक संगठन गरी लखन थापा मगरको नेतृत्वमा करिब दुई हजार जनसेना तयार गरी विसं १९२७ देखि १९३३ सम्म पहिलोपटक नेपाली जनताले विद्रोह गरेको स्मरण गरे । नेपाल सरकारले लखन थापा मगरलाई पहिलो सहिद घोषणा गरी उच्च सम्मान गरेको उनको भनाइ छ ।
उनले लखन थापालाई सम्मान गर्न र गोरखाको सहिद लखन गाउँपालिका–७ रहेको लखन स्मारक विद्रोही किल्लाको विकासका लागि सरकारले ध्यान दिने बताए । नेपालका प्रथम जनविद्रोही सहिद लखन थापा मगर नामक पुस्तकमा लेखक जीवन आले मगरले लखन थापा मगरको वीरतापूर्ण जीवनगाथाको सजीव चित्रण गरेकाले महत्वपूर्ण ऐतिहासिक दस्तावेज बन्ने विश्वास गरे ।
पुस्तक विमोचन कार्यक्रममा आदिवासी, जनजाति आयोगका अध्यक्ष माननीय रामबहादुर थापा मगरले राणा सरकारको आदेशमा १९३३ सालमा गोरखाको हालको सहिद लखन गाउँपालिका लखन थापा मगर, जयसिंह चुमी राना मगर, जीतमान गुरुङ, अछामी मगर, अजपसिंह थापा मगर, विराज थापा मगर र जुठ्या थापा मगरलाई झुण्ड्याइएको स्मरण गरेका थिए ।
उनले सहादत प्राप्त गर्नु मानव जीवनको सबैभन्दा ठूलो देन भएको विचार राखे ।राष्ट्रियसभाका सदस्य सुरेश आले मगरले इतिहासमा मगरहरू शासक रहेको बताउँदै राष्ट्र निर्माणमा लखन थापालगायत हजारौँ मगर योद्धाहरूले बलिदानी प्रदान गरेको बताए । नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका उपकुलपति डा जगमान गुरुङले प्रथम सहिद लखन थापा मगरजस्तो ऐतिहासिक व्यक्तित्वको जीवनी लेखेर लेखकले राम्रो कार्य गरेको बताए ।
सहिद लखन गाउँपालिका, गोरखाको तर्फबाट गाउँपालिकाका अध्यक्ष रमेशबाबु थापामगरले मन्त्री आलेमार्फत नेपाल सरकारसमक्ष आठ बुँदे ज्ञापनपत्र पेस गरेका थिए । ज्ञापनपत्रमा लखन थापा मगरलाई राष्ट्रिय विभूति घोषणा गरी उनले सहादत प्राप्त गरेको दिन सार्वजनिक बिदा व्यवस्था गरी सरकारीस्तरबाट राष्ट्रियरूपमा मनाउनुपर्ने, उनीसँगै बलिदानी दिने अन्य छ जनालाई सहिद घोषणा गर्नुपर्ने, उक्त जनविद्रोहमा तत्काल मृत्युवरण नगरे पनि क्रान्तिकारी युद्धमोर्चामा सक्रिय हुनेहरूलाई प्रथम जनविद्रोहका योद्धाको रूपमा राज्यबाट सम्मान प्रदान गर्नुपर्ने माग गरिएको थियो ।
कार्यक्रमका अध्यक्ष तथा गाउँपालिकाका अध्यक्ष रमेशबाबु थापा मगरले लखन थापा मगरको नामबाट गाउँपालिकाको नामाकरण हुनु गौरवपूर्ण भएको उल्लेख गर्दै आम जनमानसमा लखन थापाको योगदानबारे सञ्चार गर्न विमोचित पुस्तकले महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्न सफल हुने विश्वास व्यक्त गरेका थिए ।
उक्त गाउँपालिकाककी उपाध्यक्ष इन्दिरा तिवारीले लखन थापा मगरको सम्मानमा सहादत प्राप्त गरेको स्मृति दिवसका अवसरमा०७५ सालबाट गाउँपालिकाले हरेक वर्ष स्थानीय बिदा दिने गरेको जानकारी दिइन् ।
लेखक तथा गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत जीवन आले मगरले प्रथम सहिद लखन थापा मगरको बारेमा प्राप्त ऐतिहासिक दस्तावेज, लखन स्मारक किल्लाको भग्नावशेषको अवलोकन तथा ऐतिहासिक तथ्य एवं घटनाक्रमहरूको वस्तुगत तथ्य र प्रमाणका आधारमा उक्त शोधग्रन्थ तयार गरिएको बताएका थिए ।
