बिहान झिसमिसेसँगै पूर्वबाट सूर्यको लाली उदाउँदै थियो । बजारमा समाचार फुक्नेले नै मज्जैले भजन घन्काएको केहीबेरमा नै नेपाली नागरिकलाई भुटानी शरणार्थी बनाएर अम्रिका पठाएको पुराण सुनाउन थाल्यो । मट्याङ्ग्रोले सिरानीमा राखेको रेडियोको ध्वनी बढायो ।
समाचार फुक्ने फलाँक्दै थियो । ‘अम्रिका जान नक्कली शरणार्थी बनेकाले ५० लाखसम्म तिरेका थिए ।’ मट्याङ्ग्रोले जिब्रो टोक्यो र एकै सासमा बोल्यो आऽ माऽ मा... ५० लाख ! मट्याङ्ग्रालाई ५० लाख त भनेको त ढुंगाको पहाडजस्तै हो । पाँच लाख देख्न मुस्किल पर्ने मट्याङ्ग्राले ५० लाख तिरेर अम्रिका जानेहरुको अनुहार कस्तो होला भन्दै भित्रभित्रै कल्पना गर्न थाल्यो ।
अम्रिकामा भुटानी शरणार्थी भएर जान देशको नागरिकता त्याग्ने त्यसमा पनि पचासौं लाख तिरेर ! मट्याङ्ग्राको मुटु हल्लन थाल्यो । नेपालको सीमानामा रहेका दक्षिणतिरका भूइँमान्छेहरुले हजार तिरेर नेपाली नागरिक बन्न खोजिरहेका छन् । तर, नेपाली नागरिक पचासौं लाख तिरेर अम्रिकने नागरिक बन्न खोजिरहेको छ । आखिर किन ?
धेरैलाई लाग्न सक्छ । मट्याङ्ग्रा आफ्नो स्वार्थ मिलेन त्यही भएर निन्द्रामा छटपटिएको छ । कुरो मिलेको भए आफैं जान्थ्यो । बढो राष्ट्रवादी बन्न खोज्दो रैछ । टन्न कमिसन खाएर अघाएको मान्छेले भ्रष्टाचारविरोधी कुरा गरेजस्तो । हुन पनि ठीकै हो । पछिल्लो समय अधिकांश मानिस ‘मुखमा राम राम, बगलीमा छुरा’ भनेजस्तै गर्दछन् । त्यही भएको छ ।
किन नेपाली नागरिकले पचासौं लाख तिरेर अम्रिका हान्निन खोजे । देश हाँक्नेहरुले सोधखोज गरेर नेपालमा नै बस्ने वातावरण तयार गर्नुपर्ने थियो । तर, देश हाँक्ने गृहमन्त्री, गृहसचिवलगायत संगठितरुपमा नै रकम हसुर्ने र नेपालीलाई भुटानी शरणार्थी बनाउने अभियानमा जुटे । यही हो मौका भन्दै मौकामा चौका हान्न थाले ।
पैसाका लागि जे गर्न पनि तयार हुने नेता प्रशासन नेपालले पाएको रहेछ । जसले मानिस बेच्ने काम मात्र गरेको छैन उसले एक देशको नागरिकलाई अर्को देशको नागरिक बनाइदिएर अर्कै देशमा पठाइदियो क्या गज्जब छ ।
मट्याङ्ग्राको दिमागले के सोच्यो कुन्नि ! यत्रा भ्रष्टहरु बसेको ठाउँमा जाबो दुई–चार दर्जन नेपालीलाई भुटानी बनाइदिँदैमा के बिग्रिएको थियो । केटाहरुले देशमा डलर रेमिट्यान्स त भित्र्याएका थिए । हुन पनि ठीकै हो नागरिकलाई गैरनागरिक बनाएर अम्रिकामा उद्धार गर्नसक्ने महान नेता पाउने देश नेपालबाहेक अरु कहाँ नै पाइएला र ?
अरु देशका नागरिक देशको नागरिकता पाइएन भने चिन्ता व्यक्त गर्दछन् । तर, नेपालका नागरिक भने आफ्नो देशको नागरिकता त्याग्न पाइन भन्दै पैसा तिरेर विदेशी बन्न चाहन्छन् । यो भन्दा उत्कृष्ट नमूना के हुन्छ र ? बेकारमा नेताहरुलाई गाली गरेको छ ! कम्तीमा बालकृष्ण दाइले नेपालीलाई भुटानी बनाएर अम्रिका पठाइदिए यस्तो पो नेता हुनु भन्नु नि । दाइभाउजुको नि उद्धार उनका कार्जेकर्ताका पनि उद्धार ।
‘तैं चुप मै चुप’ हुनुपर्ने तिलजत्रो कुरालाई हिमालजत्रो ठूलो बनाएर हैरान । कस्ता हु्न् हो यो नेपालीहरु । आफू पनि गरी नखाने अरुले गरिखाको पनि नदेख्ने ! नेपालीलाई भुटानी बनाएर अम्रिकामा पठाउनु सक्नु भनेको चानचुने कुरा हो र भन्या । यति महान् कार्य गर्ने नेताहरुको विरुद्ध बाइफाले गफ लेखेर, भट्याएर पनि हुन्छ ? मट्याङ्ग्राले आफैंले आफैंलाई सोध्यो ।
हुन त पृथ्वीनारायण शाहले भनेका थिए, ‘घूस लिन्या र दिन्या दुवै राष्ट्रका शत्रु हुन्’ । त्यसो भए लिनेलाई मात्र किन दिनेलाई पनि कारबाही हुन प¥यो । आफ्नो देशलाई नै त्याग्न सक्नेले पछि के–के त्याग्ला ? त्यही भएर पनि ‘आए आँप गए झटारो’ भनेर नागरिकता त्याग्नेलाई पनि कारबाही गर्नुपर्ने पो हो कि ? हुन त यसमा दोष नेपालीलाई शरणार्थी बनाएर अम्रिका पठाउनसक्ने नेताको नै छैन । यसमा दोष छ त्यो अम्रिकनको हो पो हो त ? अहिले आएर रकम फिर्ता गर्नु भनेर हुन्छ ?
खास कुरो त्यो अम्रिकने किन शरणार्थीको पछि लागिरहेको छ भन्ने कुराको पनि कुरा बुझ्नुप¥यो नि ? आनन्दले झुपडीमा बसेका शरणार्थीलाई आइजा मेरो लैजान्छु भनेर पो त यस्ता कुरा बाहिर आइरहेको छ । यो पनि उही तैं चुप मैं चुप भनेजस्तो भइगो नि । खास कुरा के हो भने, अम्रिकनेलाई चाहिएको जति कामदार हो कामदार यसैगरी पुगिहाल्छन् । अम्रिकनेलाई चिन्ताको विषय भुटानी शरणार्थीले किन नेपाल डलर पठाए भन्ने भएर पो यत्रो रणसंग्राम भाको त ?
नेपाली केटाहरु शरणार्थी भएर कामको पैसा धेरै भुटान नपठाएर नेपाल पठाएपछि पो यता रणसंग्राम परेको त ?
आफूचाहिँ भुटानी अनि पैसाचाहिँ नेपाल पठाएको चाँजोपाँचो पत्ता लागेपछि पो समस्या देखिएको छ । नत्र न दुई–चार थान नेपाली हामी नेपाली भनेर कुर्लिन्थे ती ? सेयरधनीलाई यसले अत्तोपत्तो केही पनि सरेको ।
भुटान जानुपर्ने डलर अमेरिकामा भटाभट छिर्न थालेपछि अम्रिकनेलाई शंकाले हान्यो । भुटानबाट आएको मान्छे डलर नेपालमा किन पठाइरहेको छ । अत्ति नै भएपछि अम्रिकनेलाई केही न केही गर्ने सोचेर शरणार्थीहरुको रकम कसरी बाहिर गइरहेको छ भन्ने कुराको अनुसन्धानपछि पो यस्ता कुराहरु आए त ? अम्रिकनेले जे गरिरहेको छ, त्यो सब ठीक गरेको छ ।
अमेरिकाबाट डलर नेपाल धेरै झर्न थालेपछि चै चुप हुनेहरुलाई बेलैमा तह लगाउने भन्दै ढाड सेक्ने निर्देशन दिएका कारण पो अहिले यो रडाको सुरु भएको हो त ? उताबाट डलर भुटान खुरुखुरु गएको भए रडाको मच्चिँदैनथ्यो होला ? तर, लहरो तान्दा पहरो झर्छ भनेजस्तै भएको अब सेता घरमा बस्ने पनि कतिञ्जेल पो तै चुप र मै चुप हुने हो र ? अम्रिकनेले हान्यो हान्यो !
प्रकाशित मिति: मंगलबार, जेठ २, २०८० ०८:५४
