२१औं शताब्दी पानीको शताब्दी हो । राजनीतिमा होस् या समाजसेवामा, अर्थमा होस् या स्वास्थ्यमा । विद्युत्मा होस् या दैनिक जीवनयापनमा । पानी महŒवपूर्ण विषय बनेको छ । विद्युत्को प्रमुख स्रोत पानी हो । अझ व्यवस्थित सहरका लागि पानी शरीरका लागि रगतजत्तिकै महत्वपूर्ण छ । नेपाली राजनीतिमा कृष्णप्रसाद भट्टराई ‘किसुनजी’ को युगदेखि पानी राजनीति प्रमुखताका साथ भित्रियो ।
सहरीकरणले रोजगारी खोज्दै मानिसहरु काठमाडौं भित्रिन थालेपछि यहाँ पानीको हाहाकार भयो । त्यहीबेला कांग्रेसबाट राजनीति थालेको किसुनजीले मेलम्चीको पानी काठमाडौं ल्याउने सपना सुनाए । त्यही योजना जपेर किसुनजी काठमाडौंबाट निर्वाचित भए ।
किसुनजीकै शैलीमा अहिले धरानका मेयर हर्क साम्पाङ लागिपरेका छन् । किसुनजीले त्यतिबेला कतिपयले सोच्नै नसकिने मेलम्ची मुहानको पानी काठमाडौं ल्याउँछु भन्दा पत्याएका थिएनन् होला । विभिन्न अवरोधका कारण मेलम्चीको पानी उनको जीवनकालमा काठमाडौं आइपुगेन पनि । तर धरान सहरमा पानीको प्यास मेटाउने उद्घोषका साथ चुनावमा होमिएका हर्कलाई मतमात्र साथ हैन जनताले हातमा हात दिएका छन् ।
मेयर साम्पाङले गत भदौमै खर्दु र निशाने खोलाको पानी ल्याएर वाहवाही कमाएका थिए । अहिले जेठको खडेरीमा कोकाहा नदीको पानी ल्याएर वाहवाही कमाएका छन् । प्लास्टिकको पाइप तेस्र्याएर पानी ल्याउन सर्वसाधारणले चार करोड रुपैयाँ जम्मा पारिसकेका छन् । श्रमदान गरेका छन् । कुनै योजनाविनै यसरी अस्थायी तरिकाले पाइप तान्दै पानी ल्याउनुलाई साहस नै मान्नैपर्छ । तर यो दीर्घाकालीन उपाय भने होइन ।
२०५५ सालतिर सुरु भएको मेलम्ची परियोजनाबाट काठमाडौं पानी आइपुग्न २० वर्षभन्दा बढी लाग्यो । ३५ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी खर्चेको यो परियोजना स्थायी रुपमा पानी ल्याउने उद्देश्यका साथ अघि बढेको हो । स्थायी कामका लागि मेयर साम्पाङले केन्द्रमा प्रतिनिधित्व गर्ने सांसद र प्रदेशका सांसदसँग पनि बजेट माग गरेका छन् ।
बजेट नछुट्याउने प्रतिनिधिलाई आफ्नो नगरमै प्रवेश नदिने विवादास्पद अभिव्यक्तिका कारण हर्क चर्चामा आए । करिब ४० किलोमिटर टाढाको पानी व्यवस्थित रुपमा ल्याउन चानचुने पैसाले पुग्दैन । मेलम्चीमा जसरी किसुनजीले जस पाउने भएपछि अरु पक्षधरले अनेक अवरोध सिर्जना गरे, जसका कारण अझै पनि मेलम्चीले काठमाडौंमा निरन्तरता पाउन सकेको छैन ।
धरानमा जसले बजेट हाले पनि मेयर हर्कले जस पाउने भन्दै अरुले बजेट नहाल्न सक्छ । त्यसैले यस्तो विषयमा हर्क संवेदनशील बन्नुपर्छ र व्यवस्थित खानेपानी योजनाका लागि ‘स्टन्ट’ हैन लचकदार समन्वय गर्नुपर्छ । मेलम्चीमा भएको ढिलासुस्तीबाट हर्कले मात्र हैन अरु जनप्रतिनिधिले पाठ सिक्न जरुरी छ ।
प्रकाशित मिति: बिहीबार, जेठ ३२, २०८० ११:०६
