- केन्द्रीय सदस्यहरुले पटक–पटक केन्द्रीय समिति माग्दा पनि न त सभापतिले सुनेका छन् न त महामन्त्रीद्वयले यसबारे आवाज उठाए
-रुपान्तरण अभियानमा देउवाको शैलीसँगमात्र हैन महामन्त्रीद्वयको शैलीमाथि पनि नेता कार्यकर्ता असन्तुष्ट सुनिए
- ‘आफ्ना नजिकका मान्छे केन्द्रीय सदस्य चाहिने, टिकट तपाईंका भरौटेहरुलाई चाहिने, अनि शेरबहादुरलाई पनि त्यही चाहिने, गगन र शेरबहादुरमा हामीले फरक कसरी देख्ने ?’
काठमाडौं– नेपाली कांग्रेसमा सभापति शेरबहादुर देउवाकै छवि हो– आफ्नो गुटका जतिसुकै कमजोर भए पनि संरक्षण गर्ने । आफूइतरकोलाई जति बलियो भए पनि ठाउँ नदिने । काम गर्दा विधान मिच्ने । १३औं महाविधेशनपछि पार्टी नेतृत्वमा उदाएका देउवा आफूविरोधीलाई सकाउन खप्पिस ।
संस्थापनइतरमा डा. शशांक कोइरालादेखि रामचन्द्र पौडेलसम्मलाई तह लगाएर १४औं महाविधेशनमा पनि रजगज चलाए पार्टीमा । देउवाकै नेतृत्वका कारण २०७४ सालको निर्वाचनमा कांग्रेस निकै सानो आकारमा खुम्चियो । पछिल्लो निर्वाचनमा टिकट बाँडफाँटमा आफ्नोलाई मात्र काख राख्दा गठबन्धन गर्दा पनि कांग्रेसले खासै राम्रो जित निकाल्न सकेन । तर, देउवा घमण्ड गर्छन्– पार्टीलाई ‘नम्बर वान’ बनाएँ ।
नेपाली कांग्रेसको १४औं महाधिवेशनबाट महामन्त्रीमा नयाँ पुस्ता दुई जना नेता निर्वाचित भए । कांग्रेसमामात्र हैन जनतामाझ नै प्रिय पात्र गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्मा उक्त पदमा निर्वाचित भए । त्यतिबेलाबाटै धेरैले सोचेका थिए कांग्रेसमा नयाँ उत्साह छाउनेछ ।
किनभने, गुटगतरुपमा शक्तिशाली सभापति देउवाले पार्टीमा निरंकुशता लादेका थिए । आफू निकटकालाई टिकट बाँड्ने र मन्त्री बनाउने देउवाको शैलीको विरोध पार्टीमा चर्को थियो । यही चर्को विरोधकै कारण पार्टीमा गगन–विश्व उदाए ।
तर, पछिल्ला दिनहरुमा गगन–विश्वले देउवाकै शैली पछ्याउन थालेका आरोप लाग्न थालेको छ । हुन पनि कांग्रेसमा गत भदौयता केन्द्रीय समिति बैठक बस्न सकेको छैन । केन्द्रीय सदस्यहरुले पटक–पटक केन्द्रीय समिति माग्दा पनि न त सभापतिले सुनेका छन् न त महामन्त्रीद्वयले यसबारे आवाज उठाएका छन् ।
उपनिर्वाचनमा गगन तनहुँ–१ मा खटिँदा विश्वप्रकाश चितवन–२ मा कमाण्डरका रुपमा उत्रेका थिए । दुवैैले स्वर्णिम वाग्लेविरुद्ध ‘एन्टी करेन्ट स्पिच’ दिँदा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीलाई चुनावी माहोल बनाउने थप मद्दत पुगेको थियो । जस कारण कांग्रेसले गठबन्धन गर्दा पनि दुवैै सिट गुमायो उपनिर्वाचनमा ।
उपनिर्वाचनको समीक्षाका लागि गगन–विश्वले केन्द्रीय समिति डाक्ने धेरैको अपेक्षा थियो कांग्रेसजनमा । तर, महामन्त्रीद्वयको प्रस्तुतिले अहिले कांग्रेस नेता कार्यकर्ता निराश बनेका छन् । कांग्रेसमा धेरै विभागहरु अझै अपूर्ण छन् । ती विभागमा पूर्णता दिने जिम्मेवारी महामन्त्रीहरुको हो, तर गगन–विश्वले यसबारे कुनै चासो नदिएको आरोप कांग्रेसकै नेताहरुको छ । महिला संघ र तरुण दलको तदर्थ समितिले पूर्णता पायो, यसमा पनि महामन्त्रीद्वय भागबण्डाभन्दा माथि उठ्न सकेन ।
यही विषयलाई मध्यनजर गर्दै सातवटै प्रदेशमा कांग्रेसको संस्थापनइतरले रुपान्तरण अभियान सञ्चालन गरेको थियो । सातै प्रदेशमा पुगेका रुपान्तरण अभियानमा देउवाको शैलीसँगमात्र हैन महामन्त्रीद्वयको शैलीमाथि पनि नेता कार्यकर्ता असन्तुष्ट सुनिएका थिए । ‘जिम्मेवार पदमा भएका उनीहरूले हस्तक्षेपकारी भूमिमा निर्वाह गर्न सकिरहेका छैनन् ।
सभापतिले काम गर्न नदिएको भन्दै पार्टीमा विद्रोह गर्नेसम्मको चेतावनी उनीहरूले दिइरहेका छन् । यो अभियानमा सभापतिदेखि पार्टीका जिम्मेवार युवा महामन्त्रीसम्म पनि कार्यकर्तामा आक्रोश देखिएको छ,’ अभियानमा सहभागी एक नेताले दाबी गरे ।
‘टिकट भरौटेलाईमात्रै’
कांग्रेसका सहमहामन्त्री किशोरसिंह राठौरले दुई महामन्त्रीहरु आफू काम नगर्ने तर देउवाको विरोधमा भने खरै उत्रने बताए । देउवालाई विश्वासमा लिई पार्टीका कामहरु गर्नुपर्ने महामन्त्रीद्वय उल्टो बाटो हिँडेको राठौरको भनाइ छ ।
‘दुई जना महामन्त्रीहरुले सभापतिलाई कन्फिडेन्समा लिएर काम गर्नुपर्नेमा चोकचोकमा बसेर विरोध गर्दै हिँड्ने काममात्रै गरे,’ नेपाल विद्यार्थी संघ जिल्ला कार्यसमिति दोलखाले शनिबार आयोजना गरेको विचार गोष्ठीमा राठौरले भने । महामन्त्रीद्वयले बाहिर पार्टी नेतृत्वको विरोध गरेपनि केन्द्रीय समिति बैठकमा कुरा राख्न नसकेको दाबी गरे । नेतृत्वको आलोचना गर्नेले पार्टी बनाउन सक्नुपर्ने नेता राठौरको भनाइ थियो ।
पछिल्लोपटक महामन्त्री गगन र विश्वप्रकाश एकै ठाउँमा उभिन्छन् । संसदीय दलको निर्वाचनमा विश्वप्रकाशले गगनलाई साथ दिएका थिए । सिटौला टिमबाट देउवाको साथ पाएर महामन्त्री लडेका युवा नेता प्रदीप पौडेलको पनि गगनलाई साथ थियो । पछिल्लोपटक गगनको कार्यशैलीप्रति प्रदीपसमेत असन्तुष्ट सुनिन्छन् । यतिमात्र हैन गगनमाथि दोलखाका पुराना नेता ताराबहादुर कोइरालालेसमेत प्रश्न उठाएका छन् ।
शनिबार नेपाली कांग्रेस दोलखा–काठमाडौं सम्पर्क समितिको प्रथम काठमाडौं सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्दै नेता कोइरालाले प्रश्न गरे, ‘गगनजीको पुस्ताले कहिले रुपान्तरणको नारा दिनुहुन्छ कहिले, कहिले केको नारा दिनुहुन्छ, हामी विश्वास गर्छौं । तर, नारा र लेखेरमात्रै पार्टीभित्रको सुधार हुँदैन । शेरबहादुर प्रवृत्तिको अन्त्य हुँदैन ।’ पार्टीमा गुटगत राजनीति गर्न गगन समूह पनि पछि नरहेको उल्लेख गर्दै कोइरालाले देउवा र गगनमा केही फरक नरहेको आरोप लगाए ।
‘शेरबहादुरले गुटबन्दी ग¥यो भने पैसाको आधारमा राजनीति ग¥यो भने तपाईंहरुले भन्नुपर्छ गुट गर्दिनँ,’ कोइरालाले भने, ‘तस्कर माफियासँग सम्बन्ध राख्दिनँ भन्नुपर्छ । श्रीमान् गगन थापाज्यू, तपाईं र शेरबहादुरमा हामीले फरक कसरी देख्ने ?’
गगनले पनि देउवाकै शैलीमा आफ्नो मान्छेलाई टिकट दिने गरेको उनको तर्क रह्यो । ‘तपाईंलाई महाधिवेशनमा आफ्ना नजिकका मान्छे केन्द्रीय सदस्य चाहिने, टिकट तपाईंका भरौटेहरुलाई चाहिने, अनि शेरबहादुरलाई पनि त्यही चाहिने, गगन र शेरबहादुरमा हामीले फरक कसरी देख्ने ?,’ कोइरालाले थप प्रश्न गरे ।
कोइरालाले अनुहार फेर्दैमा पार्टीमा रुपान्तरण नहुने धारणासमेत राखे । यसका लागि प्रवृत्ति फेरिनुपर्ने उनको मत थियो । ‘रुपान्तरण अनुहारले हुँदैन । खस्रो अनुहारको ठाउँमा चिल्लो अनुहार आउनुमात्र रुपान्तरण हैन हुँदैन । रुपान्तरण त विचारमा हुनुपर्छ । कार्यशैलीमा हुनुपर्छ । प्रवृत्तिमा हुनुपर्छ । पार्टी बनाउने योजनामा रुपान्तरण हुनुपर्छ,’ उनले भने ।
यसो त गगन विश्व दुवैैजना अर्को महाविधेशनमा नेतृत्व दाबीका लागि हरेक विभागमा आफ्नो मान्छे भर्ती गर्ने अभियानमै छन् । केन्द्रीय सदस्यदेखि चुनावी टिकटमासमेत आफ्नो भाग खोज्न थालेका छन् । पार्टीमा शक्ति आर्जन गर्न यो आवश्यक पनि देखिन्छ तर, विधानत पार्टीले दिएको जिम्मेवारीमासमेत दुई महामन्त्री चुकेको पार्टीका नेता कार्यकर्ताको आरोप छ ।
कांग्रेस बदल्ने संकल्प लिएका महामन्त्री गगन भने सबै बदलिन आवश्यक रहेको बताउँछन् । दोलखा कांग्रेसकै कार्यक्रममा गगनले आफू दाग लागेको महामन्त्री भएर बस्नुभन्दा कार्यकर्ता भएर बस्नु बेस हुने बताए । ‘कांग्रेस बदलियो भने बदलिएको कांग्रेसले देश बदल्छ हेर्नुस् । यो देश बदल्नैपर्छ ।
बदलिएको कांग्रेसले मात्रै यो काम गर्न सक्छ,’ महामन्त्री थापाले भने, ‘तर, कांग्रेस बदल्न हामी प्रत्येक बदलिन तयार हुनुपर्छ । म बदलिन तयार छु । म बदलिन तयार छ भनेको मैले पटक–पटक भनेको छु– दाग लागेको कांग्रेसको महामन्त्री हुनुभन्दा सफा कांग्रेसको कार्यकर्तामात्रै भएर बस्दा बडो मजा आउँछ । त्यो बदलिन म तयार हो ।’
