आहा कति राम्रो बाटो ! बाटोभरि फूलै फूल अनि हरिया रुखहरु कत्ति मज्जाले सजाइएको । बिहान वा बेलुकी समयमा माइतीघरदेखि तीनकुनेसम्म पुग्दा त लाग्छ विकसित देश घुम्दै छु । अचेल टिकटक बनाउनेहरुको भीड अनि फोटो खिचाएर सामाजिक सञ्जाल रंगीन बनाउनेहरुको लस्कर हेर्ने हो भने त नेपाल भन्ने देश निकै नै विकसित भइसकेको छ । यहाँका मानवहरु यति धेरै खुसी छन् कि सायद विश्वमा यस्तो देश नै छैन । मान्छेहरु त्यत्तिकै फिनल्याण्ड फिनल्याण्ड भन्छन् । फिनल्याण्डभन्दा हाम्रै काँठ ल्याण्डमा नै मान्छे खुसी ।
नपत्याए काँठ ल्याण्डका होटल, रेस्टुरेण्ट, पवदेखि डिस्कोसम्म हेरे पुग्छ, कत्ति खुसी भाका छन् । डाँडामा रहेको सबै रिसोर्टमा मानिस दंग छन्, खुसी साटासाट गरिरहेका छन् । यता हे¥यो टिकटक, उता हे¥यो इन्स्ट्राग्राम, खुसी नै खुसी ।त्यसमाथि पनि आजकल त स्वदेशदेखि विदेशमा बस्नेहरुसम्मले यस्तै सुन्दर दृश्य कैद गरेर ‘बालेनको सहर’ का रुपमा स्थापित गरिदिएका छन् । नेवार राज्य भन्दै उफ्रिनेहरुलाई ट्वाँऽ पारेर जनताले बालेनलाई पत्याइदिए । त्यही पत्याइकै कारण काठमाडौं सहराँ बालेनलाई आएपछि बाटो रंगिए, सडक चम्किए ।
साँच्चै काठमाडौं बनाउँछु भन्ने ठिटौले जोश जाँगरले होला, सहर सिंगारिएको छ । मध्यरातसम्म बबरमहलतिरको पुलमा फोटो खिच्ने र खिचाउनेहरु अरिंगालजस्तै भाका छन् ।यति सुखी र खुसी जनता अन्त होलान र ? भन्न पनि मुस्किल, पत्याउन पनि मुस्किल । नपत्याएर सुखै छैन । आजकल त्यस्तै भएको छ । एउटा दृष्टिविहीन फुटपाथमा सहजै हिँड्नसक्छ । सफा र चिटिक्क पारेर रंगीविरंगी सिमेण्टका ब्लक बिछ्याएको फुटपाथ न हिजो थियो न भविष्यमा हुनेछ ! किनकि अहिले छ । समय बलवान पो छ त !
माइतीघर तीनकुनेको बखान गर्दै गर्दा बानेश्वरतिर पुगेर उत्तरतिर आँखा लगायो भने डाँको छाडेर रुन मन लाग्छ र तिनका बाजेहरुलाई । यति धेरै खुसी जनता भाको काँठको मध्यभागमा पुगेर डाँकै छोडेर रुन मन लाग्नु भनेको त फिनल्याण्ड होइन प्यालेस्टाइन पुगेजस्तो भइगो नि । आफ्नै देशमा बसेर अनागरिकजस्तो सधैं बन्दुकसँग खेलिरहनुपर्ने ।
हुन पनि त्यस्तै छ भन्छन् मट्याङग्रा कान्छा बा । बानेश्वरबाट उत्तर फर्केर सेतो घर हेर्दै कान्छा बा डाँको छाडेर रोका रे ! धोको फेरेर रुन खोज्दा पुलिसले च्याप्पै समातेछ । तीन चार जनाले गर्धन ङ्याँकेर कान्छा बालाई लछारपछार पार्दै निलो भ्यानमा कोचे छन् । विचरा कान्छा बा ! दुई सन्तानलाई सालिक बनाएका काका बा, सेतो घरभित्रका मालिकहरु देखेरै डाँको छोडेका रैछन् ।
न्याय मार्ने सेतो घरमा बसेका काला मान्छेहरुको भीडले मिलाएरै खाऔं, मिलाएर गाऔं भन्दा कान्छा बा को मन कुँडिएको रे ? सेतो घरभित्र बसेकाले आफ्नो स्वार्थ पूरा गर्न जस्तो सुकै गठवन्धन पनि गर्दा रैछन् । काका बाले दुई सन्तानलाई सालिक बनाको न्याय मार्न होइन न्याय पाउन भन्थे तर उनी न्याय खोज्न धाउँदा धाउँदै एक बीसा बित्न लाग्यो भनेर पो डाँको छाडेका रैछन् ।
विचार र सिद्धान्तलाई लोप्पा ख्वाइदिएर सेताघरमा डाँका हालेका छन् रे ! ज्यानमारालाई सहमतिका नाममा माफी दिने तन्त्र देखेर काका बा हरेक दिँन डाँको हाल्छन् र रुन्छन् । हजारौं काका बाका छोराछोरीलाई सालिक बनाउनेहरु डाँका डालेर हाँस्छन् । कहिले सुनसँग मितेरी लगाउँछन् ! काकाका सन्तानले लगाएको गुनसँग मितेरी लगाउँदैनन् ।
सकेसम्म मिलेर खाने हो । मिलेरै गाउने हो । ‘काले काले मिलेर खाऊँ भाले’ भनेजस्तै । सत्ताको रसस्वादमा पल्किसकेका सेतोघरका काला विचार भाकाहरुले वर्षैंदेखि मिलेर लुटिरहेका छन् । ज्यानमारा, डकैती, तस्करी, भ्रष्टहरु मित्र बनेका छन् । आफ्नो निहित स्वार्थ पूरा गर्नका लागि जनताले तिरेको करमा तर मार्ने सेतो हात्ती (प्रदेश)का लागि लडेका छन् । त्यो सेतो हात्ती न हिजो काम लागेको थियो, नत भोलि नै । सेतो हात्तीकै कारण गणतन्त्रको उपहास भएको छ । उपहास बनाउनेहरु उही कान्छा वा का छोराछोरीलाई सालिक बनाएर आफूलाई आर्यघाट नपुगुञ्जेलसम्म मालिक बनाउनेहरु नै हुन् ।
यहाँ त काका बाहरुले अन्याय सहिदिनुपर्ने ! अनि नानीका बाहरुले अन्याय गरिरहुनुपर्ने । बालेनहरुले अन्यायका विरुद्ध न्यायका लागि संघर्ष गर्नुपर्ने ! कठै, सुन्दर हरियाली देखेर मात्र हुँदो रहेनछ । सेतो घरकाले त अलि पर रहेको अर्को रातो टर्मिनलबाट हरेक दिन दशौं हजारलाई मुण्ट्याइरहेका छन् । त पनि यो देशमा बस्न लायक भइनस् ! पढिस् जा गएर गोरुजस्तै जोतिनु । अनि हाम्रा किड्नी फेर्न र ज्वाई छोरी, छोरा बुहारीलाई फिनल्याण्डी जस्तै खुसी बनाइदिनु भन्दै घचेडीरहेका छन् ।
इजरायलले १२ पढाउँछ अनि १८ वर्षको उमेरमा देशका लागि प्यालेस्टाइनसँग लड्न सिकाउँछ । तर हाम्रा देशकाले १२ सम्म घरबार बेचेर पढाउन लगाउँछन अनि १८ वर्ष भएपछि बाउ आमालाई ऋणको भारी बोकाएर विदेशी भूमिमा जोत्न पठाउँछन् ।
सुन ल्याओस् कि नुन ल्याओस् । सुनजति उनलाई नुनजति कुनलाई ? हाँसो लिएर फर्कनु त परै जाओस् ! आँशु नै लिएर आओस् । हामी सेता घराँ बस्नेले मिलेर खाने हो । मिलेर गाउने । दोहोरी खेल्न जान्या छ । माओवाद रेफ्री भाकै छ । एमाले–कांग्रेस मिलाकै छ । सहमति र सहवासमा एमाले होस् कि कांग्रेस मधेस होस् कि राप्रपा । समाजवाद होस् जनवाद । सिके राउतदेखि रविको खाओस्सम्म पनि मिलेरै खाने हो । मिलेरै जाने हो ! आखिर जनता त भेँडा नै हुन् । जताजता लखेट्यौ उतैउतै भाग्ने । हरियो घाँस देखाउँना साथ फेरि फर्केर आँ गर्न आउने ।
यो देश त हाम्रो पेवा हो । मिलाएर खाऔं, मिलाएर संसद्मा रेशम फिरिरी भन्दै गाऔं !