काठमाडौं– भाषा परीक्षाका कारण नेपालबाट जापानमा रोजगारीमा जाने प्रशिक्षार्थी कामदारहरु समस्यामा परेका छन् । ‘जापान इन्टरनेसनल ट्रेनिङ कोअपरेसन अर्गनाइजेसन (जिट्को) कार्यक्रमअन्तर्गत नेपालीलाई प्रशिक्षार्थी कामदारको रुपमा जापानले लैजाँदै आएको छ । तर, भाषा परीक्षाकै कारण प्रभावकारी बन्न नसकेको पाइएको हो ।
प्रशिक्षार्थी कामदारहरुको भाषा परीक्षाको जिम्मा पाएको नेपाल जाइका एलुमनाई एसोसिएसन (जान)ले समयमै परीक्षा सञ्चालन र नतिजा प्रकाशन नगर्दा जापानबाट भिसा प्राप्त भए पनि अड्किनुपर्ने अवस्था रहेको सरोकारवालाले बताएका छन् । जापान जान भाषा परीक्षाको प्रमाणपत्र अनिवार्य नभए पनि वैदेशिक रोजगार विभागले विनाप्रमाणपत्र श्रम स्वीकृति नदिनाले पनि प्रशिक्षार्थी कामदार प्रभावित बनेका छन् । केही दिनअघि विभागमा भेटिएका काभ्रेका एक युवाले आफूलाई जापान जानका लागि भिसा आइसके पनि भाषा परीक्षाको कारण देखाई श्रम स्वीकृति नपाएको बताए । उनले आफूजस्तै केही साथीहरु गुनासो तथा थप प्रक्रियाका लागि विभाग आएको बताए । भाषा परीक्षा दिए पनि नतिजा ढिला आउने भएपछि समस्या भइरहेको उनको भनाइ छ ।
जापान जाने प्रशिक्षार्थी कामदारहरूको जापानी भाषा तथा संस्कृतिसम्बन्धी परीक्षा लिने जिम्मा पाएको जानको कुनै आवश्यकता नभएको वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका अध्यक्ष राजेन्द्र भण्डारी बताउँछन् । ‘यो ‘जान’ भन्ने संस्थाको कुनै आवश्यकता नै छैन,’ उनले भने, ‘जानकै कारण थुप्रै युवाले जापानको रोजगारी गुमाएका छन्, यसलाई खारेज गरे पनि फरक पर्दैन ।’ जापानी रोजगारदाताले स्वीकृत गरी पठाएको कामदारको भिसासमेत आइसकेको अवस्थामा नेपालमा भाषा परीक्षाका नाममा अलमल्याउनुले राम्रो सन्देश नजाने भण्डारीको भनाइ छ ।
यद्यपि नेपाल सरकार र जिट्कोबीच भएको सम्झौताअनुसार तयार गरिएको जिट्कोसम्बन्धी निर्देशिकाले जापान जाने प्रशिक्षार्थी कामदारले २१९ घण्टा जापानी भाषा तथा संस्कृतिको कक्षा लिनुपर्ने व्यवस्था गरेको छ । सोहीबमोजिमको प्रक्रिया पूरा गरेपछि मात्रै म्यानपावर कम्पनीले श्रम स्वीकृतिका लागि आवेदन दिन सक्ने विभागले जनाएको छ । पछिल्लो समय जिट्कोमा केही समस्या रहेको भन्दै गुनासो आइरहेकाले त्यसको समाधानका लागि विभागले काम गरिरहेको महानिर्देशक डण्डुराज घिमिरेले बताए ।
‘विशेष सीप भएकाहरुलाई एउटा विधिमार्फत पठाउने र इन्टर्नको रुपमा जानेलाई अर्को विधि अपनाउने गरी जापानसँग सम्झौता गरिएको छ,’ उनले भने, ‘यसको अध्ययन भइरहेको छ, जापानमा कामदार पठाउने सन्दर्भमा श्रम मन्त्रालयले पनि कार्यदल बनाएर काम गरिरहेको छ, केही समयपछि परिणाम आउला, सोहीअनुसार काम अघि बढ्छ ।’जिट्कोमा सूचीकृत भएका म्यानपावर कम्पनीहरूलाई मात्र जापानमा प्रशिक्षार्थी कामदार पठाउन पाउने अनुमति छ । सोहीअनुरुप म्यानपावरले जापानका विभिन्न कम्पनीबाट प्रशिक्षार्थी कामदारको माग ल्याउने र भाषा परीक्षामा सहभागी गराउने कार्य गर्दै आएका छन् ।
