- जातीय पहिचानको मुद्दा उठाएर २०६९ असोज १८ गते नेकपा एमाले छाडेर नयाँ पार्टीको अध्यक्ष बनेका राई फेरि पार्टी फोडेर अध्यक्ष बनेका छन्
- जसपा नेपाल फुटाएर नयाँ दल जनता समाजवादी दर्ता, आयोगले दियो स्वीकृति
- एमाले छाडेपछि गत निर्वाचनमा एमालेकै निगाहमा सांसद र मन्त्री बनेका उनी माउ पार्टीमा फर्कने चर्चा
काठमाडौं– २०६९ असोज १८ गतेसम्म नेकपा एमालेका उपाध्यक्ष थिए, अशोक राई । पार्टीमा सुवास नेम्बाङ समूहको पेलान सहन नसकेर एमाले छाड्दा अशोकलाई अजम्बर काङबाङ, विजय सुब्बा, रकम चेम्जोङ, राजेन्द्र श्रेष्ठलगायतले साथ दिएका थिए ।
२०६९ मंसिर ७ गते संघीय समाजवादी पार्टी स्थापना गर्दा वीरबहादुर लामा, महेश चौधरी, रिजवान अन्सारी, पे्रमकृष्ण पाठक, पासाङ शेर्पालगायत थिए । ती नेताहरुको साथ पाएर राई अध्यक्ष भए । त्यतिबेला राईको साथमा लागेका नेताहरु अहिले कोही माउ पार्टीमा फर्केका छन् भने कोही तितरवितर भइसकेका छन् । अशोकले २०७४ को निर्वाचनअघि आफ्नो दल उपेन्द्र यादवको मधेसी जनाधिकार फोरमसँग मिसाए । पार्टीको नाम संघीय समाजवादी फोरम रह्यो । राई वरिष्ठ नेता बने ।
जातीय पहिचानको मुद्दा बोकेर एमाले छाडेका संघीय समाजवादी पार्टी गठन गरेका राई २०७० सालमा संविधानसभामा समानुपातिक तर्फबाट निर्वाचित भए । उपेन्द्रसँग ०७४ मा नेपाली कांग्रेससँगको गठबन्धनबाट उम्मेदवार भएका उनी आफ्नै राजनीतिक चेला जयकुमार राईसँग पराजित भएका थिए । उनै अशोक गत निर्वाचनमा एमालेको मत पाएर सुनसरी क्षेत्र नम्बर १ बाट निर्वाचित भएका थिए । त्यसपछि राईको सत्तामासमेत ‘कमब्याक’ भयो ।
उनै राई आठ वर्षपछि फेरि पार्टी फुटाएर अध्यक्ष बनेका छन् । आइतबार निर्वाचन आयोगमा दर्ता निवेदन परे पनि सोमबारमात्र दल दर्ता स्वीकृत भएको हो । आयोगको सोमबार बसेको बैठकले उक्त दल दर्तासम्बन्धी निर्णय गरेको सहायक प्रवक्ता रामदत्त पाण्डेयले जानकारी दिए ।
आइतबार जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) नेपालका सात जना संघीय सांसदले नयाँ दल दर्ताको निवेदन आयोगमा दर्ता गरेका थिए । ‘नेपालको संविधान २०७२, राजनीतिक दलसम्बन्धी ऐन २०७३, राजनीतिक दलसम्बन्धी नियमावली २०७४, तथा प्रचलित संघीय कानुनबमोजिमा प्रावधान पालना गर्ने सर्तमा राजनीतिक दलसम्बन्धी ऐन २०७३ को दफा ३३ र राजनीतिक दलसम्बन्धी नियमावली २०७४ को नियम ५ बमोजिम जनता समाजवादी पार्टी नामक राजनीतिक दल दर्ता गरी आयोगको दल दर्ता किताबमा अभिलेखीकरण गर्ने निर्णय भएको छ,’ पाण्डेयले भने । नयाँ दर्ता भएको दलको नाम संक्षिप्तमा जनता समाजवादी र अंग्रेजीमा ‘पिपुल्स सोसलिस्ट पार्टी’ (पिपुल्स सोसलिस्ट) रहेको छ ।
आयोगको सोमबारको बैठकले जनता समाजवादी पार्टीले पेस गरेको विधान अभिलेख गर्ने र उक्त पार्टीलाई दल दर्ताको प्रमाणपत्र दिनेसमेत निर्णय गरेको हो । त्यसैगरी, संघीय संसद् सचिवालय, सबै प्रदेशसभा सचिवालय र सबै प्रदेश तथा जिल्ला निर्वाचन कार्यालयलाई दल दर्ताको जानकारी दिने निर्णय आयोगले गरेको पाण्डेयले जानकारी दिए । पार्टी फुटेपछि अमेरिकाबाट नेपाल फर्कंदै गरेका जसपा नेपालका अध्यक्ष एवं स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री उपेन्द्र यादवले कतारबाटै मंगलबारका लागि संसदीय दलको बैठक डाकेका छन् ।
अशोक राईको नेतृत्वमा जसपा नेपालका सातजना सांसदले नयाँ दल दर्ताका लागि आइतबार निर्वाचन आयोगमा निवेदन दिएको थियो । राईसँगै संघीय सांसदहरु वीरेन्द्र महतो, प्रदीप यादव, सुशीला श्रेष्ठ, हसिना खातुन, रञ्जु ठाकुर र नवलकिशोर साह सुडी नयाँ दर्ता भएको दलमा छन् ।
एमालेमा भित्रन तयार !
सात सांसदसहित पार्टी फोडेका अशोक राई नेकपा एमालेमा भित्रने तयारीमा रहेको उनीनिकट नेताहरु बताउँछन् । एमालेका उपाध्यक्ष सुवास नेम्बाङको निधनपछि पूर्वमा अनुभवी जनजाति नेताको अभाव खट्किएकाले पार्टी अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले उनलाई सहजै पार्टीमा भित्र्याउने ती नेताको भनाइ रह्यो । ‘पूर्वमा अहिले एमालेसँग जातीय मत सन्तुलनमा राख्ने अनुभवी नेता छैन ।
त्यसले अशोक राईलाई पार्टीमा भित्रयाउने तयारी छ,’ ती नेताले भने । अशोकलाई एमाले भित्र्याएसँगै एकीकृत समाजवादी पार्टी फुटाएर एमाले पहिलो दल बन्ने दाउमासमेत ओली लागेको बताइएको छ । अहिले एमाले ७८ सांसदसहित प्रतिनिधिसभामा दोस्रो दल रहेको छ । अशोकको दलको सात सांसद जोड्दा ८५ पुग्ने र एकीकृत समाजवादीका कम्तीमा छ सांसद आए ९१ सांसद पुग्ने छ । प्रतिनिधिसभामा अहिले ८८ सिटसहित कांग्रेस पहिलो दल रहेको छ ।