काठमाडौं– विधानअनुसार राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा)को अबको महाधिवेशन अर्को मंसिरमा गर्नुपर्ने हुन्छ । तर पार्टी नेतृत्व हाँकिरहेका अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देन यो महाधिवेशन आम निर्वाचनपछि धकेल्ने सुरमा छन् । आम निर्वाचन २०८४ मा हुने छ । लिङ्देनले निकट नेताहरूमार्फत् पार्टी महाधिवेशन आम निर्वाचनपछि मात्रै हुन्छ भन्न लगाउन थालेका छन् ।
पछिल्लोपटक मंगलबार सल्यानको सल्लिबजारमा उनीनिकट सहायकमन्त्री तथा केन्द्रीय निर्वाचन समिति सदस्य सचिव श्यामबहादुर शाहीले पार्टी महाधिवेशन दुई अढाई वर्षपछि हुने बताए । शाहीले महाधिवेशन नियमित समयमा नहुने भनिरहँदा अध्यक्ष लिङ्देन एउटै मञ्चमा थिए । शाहीपछि बोलेका लिङ्देनले महाधिवेशनबारे केही बोलेनन् । बरु, पार्टीका अर्का सहायक महामन्त्री ऋषि देवकोटाले मञ्चबाटै शाहीको बोलीको विरोध गरेका थिए । यसपछि ‘राप्रपाको कर्णाली यात्रा’मा बोल्न दिन शाहीले छाडिएको देवकोटाले बताए ।
देवकोटा भन्छन्, ‘निर्वाचन समिति सचिवको कार्यभार भनेको निष्पक्ष र स्वतन्त्रतापूर्वक निर्वाचन गराउने हो । राजनीतिक भाषा प्रयोग गरेर यतिबेला र उतिबेला निर्वाचन हुन्छ भन्न नैतिकरूपमा मिल्दैन’, उनले प्रभावसँग भने । शाहीको अभिव्यक्तिप्रति महामन्त्री डा. धवलशम्शेर जबरा पक्षले विरोध जनाउँदै आएका छन् । धवलनिकट नेता जनकराज पाठकले केन्द्रीय निर्वाचन समितिमा मौखिक उजुरी दिएका छन् । समितिका संयोजक तोरण गुरुङले यसबारे छलफल गर्ने भनेका छन् ।
राप्रपाको महामन्त्री धवल पक्षले आगामी वर्षको मंसिरमै निर्वाचन हुनुपर्ने भन्दै आएको छ । तर, केन्द्रीय समितिले एक वर्ष थप्न मिल्ने व्यवस्था राप्रपाको विधानमा छ । यदि उक्त अवधिमा पनि महाधिवेशन हुन नसके संविधानतः ६ महिनाभित्र महाधिवेशन गर्नुपर्ने प्रावधान छ । अध्यक्ष लिङ्देन भने यी दुवै सुविधाको प्रयोग गरेरमात्रै महाधिवेशन गराउने पक्षमा देखिएका छन् । यसप्रति धवल पक्षको विरोध छ । धवलपक्षीय नेता सापकोटाले भने, ‘अध्यक्षज्यूले आफ्ना गोजीका नेतामार्फत् महाधिवेशन सार्नुपर्ने भन्न लाउने गर्न थाल्नुभएको छ । यो गलत हो । नियमित समयमै महाधिवशेन गर्नुपर्छ ।’ लिङ्देनले आफ्नो कार्यकाललाई लम्ब्याउन चाहेको भन्दै धवलपक्ष असन्तुष्ट छ । तर, केन्द्रीय समितिमा बहुमत पु¥याउन भने लिङ्देनलाई सहज छैन ।
पार्टी वरिष्ठ उपाध्यक्ष रवीन्द्र मिश्रको अवधारणाअनुसार हालै ‘नवीन राप्रपा’ अभियानअन्तर्गत लिङ्देनले २० जनालाई केन्द्रीय सदस्य मनोनीत गरेका छन् । फेरि, थप २० जनालाई मनोनीत गर्ने तयारी छ । यसरी पछिल्ला पटक थपिएकामध्ये धेरै जना लिङ्देन कित्तामा देखिएका छन् । केन्द्रीय समितिमा बहुमत पु¥याएर महाधिवेशन पर धकेल्न चाहेका लिङ्देनका लागि उनीहरू सहयोगी बन्ने भन्दै विरोध पनि हुँदै आएको छ ।
राप्रपा महाधिवेशन २०७८ को मंसिर ११ गते भएको थियो । यस आधारमा महाधिवेशनको नियमित अवधि सकिन लाग्दा आफूनिकट नेता शाहीमार्फत महाधिवेशनबारे लिङ्देनले बोल्न लगाएको धेरैको विश्लेषण छ । यसरी एकातिर महाधिवेशनबारे मतभेद देखिन थाल्दा अर्कातिर पार्टीमा लिङ्देन स्वेच्छाचारी बन्दै गएको टिप्पणी भइरहेको छ । कारण, भारतको मुम्बईस्थित टाटा मेमोरियल अस्पतालमा गिजाको क्यान्सरको उपचार गराइरहेकै बखत लिङ्देनले महामन्त्री धवललाई संगठन विभाग प्रमुख पदबाट हटाइदिएका थिए । उनको ठाउँमा आफूनिकट उपाध्यक्ष बुद्धिमान तामाङलाई ल्याएका छन् ।
यसले पार्टीमा मतभेद झनै चुलिएको छ । गत भदौमा काठमाडौंमा भएको पार्टीका जिल्ला अध्यक्षहरूको दुई दिने भेलामा लिङ्देन र राणा समूहको टकराव छताछुल्ल नै भएको थियो । त्यसबेला भेलामा राणा उपाध्यक्ष विक्रम पाण्डेले अध्यक्ष लिङ्देन र उनलाई देवत्वकरण गरेको भन्दै आक्रोश पोखेका थिए । ‘पार्टीमा नेतृत्वलाई बलियो बनाउनुपर्ने केही साथीहरूको धारणा सुनियो । के नेतृत्वलाई बलियो बनाउने पौष्टिक आहारा खुवाएर ? कि कसरी’, पाण्डेको भनाइ उदृत गर्दै भेलामा सहभागी एक नेताले भने, ‘खाली नेतृत्व बलियो बनाउनुपर्छ भन्ने सुन्छु । बनाउनुपर्ने बलियो त पार्टी होइन र ?’ लिङ्देनपक्षीय नेताहरूले बारम्बार लिङ्देनको प्रशंसा गर्दै नेतृत्वमा उनलाई थप बलियो बनाउनुपर्ने मत प्रकट गरेका थिए । उपाध्यक्ष बुद्धिमान तामाङसहितका नेताहरूले एक सिट रहेको राप्रपा लिङ्देनको नेतृत्वमा चुनावमा जाँदा १४ सिटसहित बलियो शक्तिका रुपमा देखा परेको बताएका थिए । ‘नेतृत्वलाई सहयोग गरौं ।
आलोचना मात्रै नगरौं’ । बरु उहाँ (लिङ्देन)लाई थप बलियो बनाएर अघि बढौं’, तामाङको भनाइ थियो । तामाङको यही सवालमाथि जवाफ फर्काउँदै अर्का उपाध्यक्ष पाण्डेले पौष्टिक आहारा खुवाएर नेतृत्वलाई बलियो पार्नुपर्ने भन्दै सोधेका हुन् । लिङ्देनले पार्टीलाई संस्थागतरुपमा सञ्चालन गर्न नसकेको, राजसंस्था र हिन्दुराष्ट्रको एजेन्डालाई सशक्त ढंगले अघि बढाउन नसकेको, युवा वर्गलाई पार्टीमा स्थान दिन कञ्जुस गरेको र केही नेता कार्यकर्तालाई काखी च्यापेर र बहुसंख्यक नेता कार्यकर्तालाई टाढा पारेको भन्दै आलोचना परेको हो । त्यसरी नै लिङ्देनअघि बढे पार्टीलाई २०८४ मा हुने चुनावमा घाटा हुने उनको भनाइ थियो । गत वर्षको चैत तेस्रो साता लिङ्देनको नेतृत्वमा काठमाडौंमा राप्रपाले प्रदर्शन गरेको थियो ।
त्यसपछि राप्रपा थला प¥यो । भन्न चाहिँ राप्रपाले व्यवस्था परिवर्तनका लागि सत्तापलट हुनेगरिको आन्दोलन गर्ने चेतावनी दिएको थियो । तर, आन्दोलनलाई राप्रपाले धान्न सकेन । यसपछि समीक्षा बैठकमा लिङ्देनलाई सरकार विरोधी प्रदर्शनलाई सशक्त बनाउन नसकेको भन्दै कतिपय नेताले विरोध जनाएका थिए । पार्टीका नेता ठाकुरमोहन श्रेष्ठलाई पार्टी कार्यालयमै कुटपिट गर्नेलाई पनि लिङ्देनले उन्मुक्ति दिएको भनिएको थियो । सत्तामा जान बारम्बार प्रयास गर्ने लिङ्देन कदमको पनि विरोध जबरा समूहले गर्दै आएको छ । रवीन्द्र मिश्र सुकुम्बासी ! पूर्वपत्रकारसमेत रहेका रवीन्द्र मिश्रको राप्रपा प्रवेश तीन वर्ष हुनै लागेको छ । उनी पार्टीको वरिष्ठ उपाध्यक्ष छन् । पार्टी कार्यालयमा रहेको अभिलेखमा उनको पदीय जिम्मेवारी वरिष्ठ उपाध्यक्षकै हो ।
तर, सरकारको निकाय निर्वाचन आयोगले मिश्रलाई वरिष्ठ उपाध्यक्षको रुपमा चिन्दैन । कारण, उनको नाम निर्वाचन आयोगमा राप्रपाले बुझाएको दलीय विवरण अद्यावधिक छैन । ‘उहाँ आउनुभएको तीन वर्ष भइसक्यो । पद पनि वरिष्ठ उपाध्यक्ष हो तर उहाँलाई निर्वाचन आयोगले चिन्दैन’, बैठकमा सहभागी एक नेताले भने, ‘यसरी उहाँहरूलाई सुकुम्बासी कहिलेसम्म बनाइराख्ने ? जवाफ चाहियो ।’