-
हेमराज भट्ट
नेपालगञ्ज/सहजताका लागि बैंकहरुले सञ्चालनमा ल्याएको एटिएम सेवा हात्तिले देखाउने दाँत जस्तै भएकाछन् ।
आपतकालीन अवस्थामा ग्राहकहरुलाई एटिएमले धोका दिने गरेपछि एटिएम हात्तिका दाँत जस्तै भएका हुन् ।
समयको बचत, कार्यालय समय भन्दा अन्य समयमा आवश्यक परेका बेला आफुले जम्मा गरेको पैँसाको उपयोग गर्न र यात्राको क्रममा पैसा लिएर यात्रा गर्दा आईपर्ने जोखीम न्यूनीकरण लगायतको सुविधाका लागि सचालनमा ल्याईएको एटिएम सेवाबाट बाँकेका सेवाग्राही सन्तुष्ट छैनन् ।
नेपालगन्ज उपमहानगरपालिका वडा नम्वर १० का एक सेवाग्राहीले नेपालगन्ज स्थित ग्लोबल आईएमई बैंकको त्रिभुबन चौक स्थित एटिएमबाट पैँसा निकाल्न खोज्दा एटिएमले कामै नगरेको गुनासो गरे । नेपालगन्ज उपमहानगरपालिका वडा नं. १ का छबिलाल सुनारले नेपालगन्ज स्थित लक्ष्मी बैंकको एटीएम प्रयोग गर्दै आएको भएपनि बारम्बारको धोकाका कारण एटिएम प्रयोग गर्नै छाडेको बताए । उनले अत्यावश्यक परेको बेला पैसा नदिने, विभिन्न ईरर देखाउने, एटिएम नै बन्द हुने र खाता भएको बैंक बाहेकको एटिएमबाट झिक्दा अतिरिक्त रकम काट्ने भएका कारण एटिएमको प्रयोग गर्ननै छाडेको बताए ।
नेपालगन्ज स्थित विभिन्न बैंकहरुले संचालन गरेका प्रायः जसो एटिएमहरु कार्यालय समयमा सञ्चालनमा मात्रै प्रयोगमा आउने गरेको बताईन्छ । दिनको समयमा मात्रै खुल्ला रहने एटिएमहरुले पनि आवश्यक परेका बेला पैसा नदिने र कामै नगर्ने जस्ता समस्या देखाउने गरेको प्रयोगकर्ताहरु बताउँछन् । जानकारी अनुसार, नेपालगन्जमा सञ्चालित अधिकांस एटिएमहरु बिहान ९ बजे देखि साँझ ९ बजे सम्म मात्रै खुल्ला रहने गरेकाछन् । पछिल्लो समय बैंकहरु खुल्ने क्रम बढेसँगै एटिएमहरुमा समेत बृद्धी भएको पाईन्छ । प्रायः सबै बैंकहरुको एटिएम प्रयोगमा रहेको भएपनि पुराना, थोत्रा मेसिन, एटिएमको असुरक्षा, प्रयोगकर्ताहरुमा चेतनाको अभाव, एटीएमसँग सम्बन्धि दक्ष प्राविधिक जनशक्तिको अभाव, कमजोर ईन्टरनेट सेवा, बैंक र सफ्टवेयर बिचको प्रभावकारी सम्पर्कको अभावले एटिएम सेवा प्रभावकारी हुन नसकेकोे बिज्ञहरु बताउँछन् ।
प्राविधिक समस्याका बिच प्रयोगमा रहेका एटिएमहरुका बारेमा नेपाल राष्ट्र बैंक नेपालगन्जका प्रमुख गुरु प्रसाद पौडेलले बाँके जिल्लामा रहेका एटिएमहरुको अवस्था सन्तोष जनक मान्न नसकिने बताए । मेसिनहरु पुरानो र कार्ड नयाँ हुँदा सेवा प्रवाहमा समस्या भएको उनको भनाई थियो । एटिएम सेवा बैंकहरुले ग्राहकहरुलाई दिने थप सुविधा भएको भन्दै त्यसबाट ग्राहकहरुलाई समस्या परेको भन्ने गुनासो आएमा तत्काल बैंकहरुसँग बसि समाधानको पहल गर्ने उनको भनाई थियो । उता एटीएम सेवाका बारेमा नेपाल बैंक लिमिटेड धम्बोझि नेपालगन्जका शाखा प्रबन्धक धर्मराज कोईराला सफ्टवेयरको समस्याका कारण त्यसो हुन गएको बताउँछन् । कोईराला बैंक र सफ्टवेयर कम्पनी बिचको समन्वयको समस्या सँगै सर्भरमा आउने समस्या मुख्य भएको बताउँछन् । यसबारेमा एनआईसी एसिया बैंक नेपालगन्जमा म्यानेजर दिलिप डांगी भने असुरक्षाको कारण २४ घण्टे एटिएम सेवा संचालन गर्न नसकिएको बताउँछन् । बिद्युतको अनियमितता एटिएमले नियमित काम नगर्ने अर्को ठुलो कारण रहेको उनको भनाई थियो । एटिएमको शुरक्षाका बारेमा प्रहरीमा हाल सम्म गुनासो नआएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय बाँकेले जनाएको छ । पछिल्लो समय बैंकै पिच्छे एटीएम खुल्नेगरेको भन्दै एटिएमकै लागि प्रहरीले सुरक्षा दिन सम्भव नभएको समेत प्रहरी स्रोतको भनाई छ ।
हाल बाँके जिल्लामा एटिएम अर्थात स्वचालित गणक मेसीन झण्डै ४७ ओटा जति सञ्चालनमा रहेका छन् । ५४ कमर्सियल बैंक, २४ बिकास बैंक र अन्य ४ ओटा बैंकले एटिएम सेवा सञ्चालनमा ल्याएका छन् । बाँकेको ८ ओटा स्थानीय तह मध्ये नेपालगन्ज उपमहानगरपालिका, कोहलपुर नगरपालिका, खजुरा गाउँपालिकामा पहिले देखिनै बैंकहरु सञ्चालनमा छन् भने केही समय अघि मात्रै नरैनापुर गाउँपालिकामा एउटा बैंकले आफ्नो शाखा बिस्तार गरेको छ भने बाँकी ४ ओटा गाउँपालिका अझै पनि बैंक बिहिन अवस्थामा रहेका छन् । जिल्लामा सञ्चालित एटिएमहरु मध्ये अधिकांस नेपालगन्ज मै छन् । एक पटकमा १ लाख रुपैया सम्म एटिएम मेसिनमा पँसा जम्मा गर्न सकिन्छ भने एटिएम मेसिन राख्न झण्डै २० लाख रुपैया लागत लाग्ने बताईन्छ । कारण जे जस्ता भएपनि यति धेरै सँख्यामा सञ्चालनमा रहेका एटिएमहरु चाहिएको बेला काम नगर्ने, गरे पनि पैसा नदिने र अर्को बैंकको एटिएमबाट पैंसा झिक्दा चार्ज काट्ने गरेकाले एटिएम ग्राहकहरु सो सेवा प्रति सन्तुष्ट देखिदैनन् । एटिएमहरुको सेवा प्रवाहमा सुधार ल्याउन सम्बन्धित बैंकहरुको ध्यान जान जरुरी छ ।